การทำงานบำรุงรักษาระบบประกอบอาคารโดยช่างประจำอาคารในอาคารขนาดใหญ่พิเศษ

Abstract

การทำงานบำรุงรักษาเป็นการดำเนินการรักษาระดับประสิทธิภาพของระบบประกอบอาคารให้มีความพร้อมใช้อยู่ตลอดเวลา เป็นงานที่มีความสำคัญและจำเป็น ทั้งนี้หากอาคารขาดการบำรุงรักษาที่ดี จะนำมาซึ่งการสะดุด ติดขัด อาจทำให้ต้องมีการปรับเปลี่ยน ซ่อมแซม หรือเปลี่ยนทดแทน ก่อนช่วงเวลาที่ควรจะเป็น อาคารขนาดใหญ่จึงมักจัดจ้างบริษัทผู้ชำนาญในการดำเนินการบำรุงรักษาประจำอาคาร (Operation & Maintenance) จึงทำให้ผู้รับบริการจึงควรเข้าใจในรูปแบบและลักษณะของการให้บริการงานบำรุงรักษา การศึกษานี้จึงเป็นการศึกษาแนวทางในการทำงานบำรุงรักษาของช่างประจำอาคาร มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษารูปแบบการทำงานบำรุงรักษาประจำวันโดยช่างประจำอาคารว่ามีความแตกต่างกันกันอย่างไร โดยรวบรวมข้อมูลจากการสังเกตแบบไม่มีส่วนร่วม เพื่อบันทึกการทำงานบำรุงรักษาโดยช่างประจำอาคาร ดำเนินการศึกษาแบบกรณีศึกษา ในลักษณะของงานวิจัยเชิงประจักษ์ โดยใช้กรอบแนวคิดในการศึกษาการทำงานเป็นเครื่องมือในการเก็บข้อมูลและวิเคราะห์ข้อมูล จากบริษัทผู้ให้บริษัทการงานบำรุงรักษาประจำอาคาร 5 บริษัท ใน 5 อาคาร จากการศึกษาพบว่า การทำงานบำรุงรักษา โดยช่างประจำอาคาร เป็นการทำงานที่ต้องทำเป็นประจำ และสม่ำเสมอ ซึ่งการทำงานบำรุงรักษา เป็นลักษณะของการทำงานตามแผนงาน และมีมาตรฐานในการปฏิบัติงาน ซึ่งการทำงานบำรุงรักษาจะแตกต่างกันตามประเภทของแผนการทำงาน ตามรอบของการบำรุงรักษาระบบประกอบอาคารนั้นๆ การทำงานบำรุงรักษามีภาระงการทำงานที่แตกต่างกันออกไปตามการจัดชุดการทำงาน ในระดับปฏิบัติงาน หรือช่างประจำอาคาร ดังนั้น การทำงานในแต่ละช่วงเวลาประจำวัน จึงการเลือกงานมาจากการตัดสินใจร่วมกันระหว่างผู้ปฏิบัติงาน แต่ในการทำงานบำรุงรักษา ซึ่งเป็นการทำงานตามแผนงานประจำวัน จะพบปริมาณงานนอกเหนือจากแผนงาน เช่น งานแจ้งซ้อมจากผู้ใช้อาคาร ซึ่งปัญหาดังกล่าวส่งผลกระทบต่อผู้ใช้อาคารจึงมีความสำคัญและจำเป็น ในการให้บริการเป็นอันดับแรก จากผลการศึกษาแสดงให้เห็นว่า การจัดการรูปแบบการทำงานบำรุงรักษาประจำวัน มีแนวทางในการจัดรูปแบบชุดช่างประจำอาคารที่แตกต่างกัน โดยพบ 2 รูปแบบ คือ แบ่งชุดการทำงานตามประเภทของระบบประกอบอาคาร และตามประเภทของการทำงาน และแบ่งระดับช่างที่แตกต่างกัน 3 ระดับ คือ หัวหน้าช่าง ช่างเทคนิคอาวุโส และช่างเทคนิค รูปแบบดังกล่าวสนับสนุนการทำงานตามแผนงานที่มีการวางแผนไว้เท่านั้น ซึ่งปริมาณงานตามแผนงานมีความสัมพันธ์โดยตรงกับจำนวนเครื่องจักรในอาคาร ดังนั้น การทำงานบำรุงรักษาเชิงป้องกันจึงสามารถจัดอยู่ในแผนงานได้ แต่หากเกิดการชำรุด สะดุด ติดขัด ต้องทำการซ่อมแซม งานดังกล่าวมักเป็นงานนอกเหนือจากแผนงานและมีปริมาณมาก จึงส่งผลกระทบโดยต่อการทำงานบำรุงรักษาตามแผน จากจำนวนช่างที่มีอยู่จำกัดและไม่เพียงพอต่อการทำงานในแต่ละวัน ดังนั้น การจัดสรรกำลังคนในแต่ละรอบการทำงานในแต่ละวันจึงมีความสำคัญ เพราะฉะนั้น การทำงานบำรุงรักษาประจำวันควรมีการจัดการงานให้สอดคล้องกับระยะเวลาการใช้งานอาคาร ขนาดของอาคาร การจัดรูปแบบการปฏิบัติงาน ปริมาณงานในแต่ละรอบการทำงานประจำวัน ที่เหมาะสมและสอดคล้องต่อการใช้งานอาคารในแต่ละช่วงเวลา การจัดการลำดับงานประจำวันดังกล่าว ผู้ปฏิบัติงานมักเป็นผู้ตัดสินใจเองในแต่ละงานประจำวัน อ้างอิงจากตารางการทำงาน เว้นแต่ว่ามีหัวหน้าช่างประจำอาคารค่อยกำกับดูแล ควบคุม และมอบหมายการทำงานต่อช่างประจำอาคาร ซึ่งเป็นผลมาจากการจัดโครงสร้างการทำงาน ในการทำงานบำรุงรักษาประจำวันของช่างประจำอาคารทั้งสิ้น ผลการศึกษาจึงสรุปได้ว่า การทำงานบำรุงรักษาระบบประกอบอาคารโดยช่างประจำอาคาร มีรูปแบบในการจัดชุดการทำงานที่แตกต่างกันออกไป ตามการจัดโครงสร้างของหน่วยงานบำรุงรักษา โดยการจัดกำลังผู้ปฏิบัติในแต่ละรอบการทำงาน ที่มีความสัมพันธ์โดยตรงกับช่วงเวลาการเปิดใช้อาคาร ซึ่งนอกเหนือจากงานตามแผนงานแล้ว ปริมาณการทำงานประจำวันที่เพิ่มขึ้น เป็นผลมาจากการทำงานของระบบประกอบอาคารที่ไม่เกิดให้เกิดความพึงพอใจต่อการใช้งาน ซึ่งปริมาณงานดังกล่าวมีความสัมพันธ์กับประเภทของการใช้งานอาคารที่แตกต่างกันออกไป ดังนั้น การจัดการรูปแบบการทำงานของช่างประจำอาคาร และการจัดสรรกำลังคนเพื่อให้เหมาะสมและรองรับกับปริมาณงานประจำวันจึงแตกต่างกันออกไป สำคัญที่การจัดการการทำงานของช่างประจำอาคารงานให้เหมาะสมกับการทำงานจริง