การใช้เอกสารจากคอมพิวเตอร์เป็นพยานในศาล

Abstract

เมื่อมีการใช้เครื่องคอมพิวเตอร์เพิ่มมากขึ้น สิ่งที่เกิดขึ้นเสมือนกับเป็นเงา ซึ่งไม่สามารถจะมองข้ามไปได้คือ ผลกระทบทางกฎหมายโดยเฉพาะในด้านการใช้ผลลัพธ์จากคอมพิวเตอร์เป็นพยานหลักฐาน เมื่อคู่ความมีความประสงค์จะอ้างข้อความหรือความหมายที่เป็นผลลัพธ์ (output) จากการทางานของเครื่องคอมพิวเตอร์มาพิสูจน์ข้อเท็จจริงในศาล ผลลัพธ์ของคอมพิวเตอร์อาจอยู่ในรูปของเอกสารจากคอมพิวเตอร์ (print out), ดิสเกต (diskettes), เทป (magnetic tapes) ฯลฯ แต่มีผลลัพธ์รูปแบบเดียวที่ใช้เป็นพยานเอกสารในศาล ได้คือ เอกสารจากคอมพิวเตอร์ (print out) โดยพิจารณาว่าคอมพิวเตอร์เป็นพยานเอกสาร คอมพิวเตอร์มีลักษณะการใช้งาน 3 รูปแบบ คือ 1. ใช้ในลักษณะที่เป็นเครื่องพิมพ์ 2. ใช้เก็บบันทึกข้อมูล และ 3. ใช้เป็นเครื่องมือ การที่คอมพิวเตอร์สามารถทางานได้ทลายลักษณะเนื่องจาก ความสามารถของโปรแกรม (software) ซึ่งลักษณะการใช้งานของคอมพิวเตอร์แต่ละรูปแบบดังกล่าว ทำให้ผลลัพธ์ที่เป็นสิ่งพิมพ์ หรือเอกสารเป็นพยานหลักฐานได้ต่างกัน ดังนี้ 1. คอมพิวเตอร์ที่นำมาใช้ในลักษณะเช่นเดียวกับเครื่องพิมพ์ เอกสารจากคอมพิวเตอร์รูปแบบ นี้เหมือนกับเอกสารทั่วไป ไม่มีความซับซ้อนของการทำงาน ดังนั้นการใช้เอกสารจากคอมพิวเตอร์รูปแบบน ยังคงเป็นไปตามบทบัญญัติกฎหมายพยานหลักฐานปัจจุบัน 2. คอมพิวเตอร์ที่นำมาใช้ในการเก็บบันทึกข้อมูล เอกสารจากคอมพิวเตอร์รูปแบบนี้ไม่ขึ้นอยู่ กับบทบัญญัติกฎหมายพยานหลักฐานปัจจุบัน ซึ่งสามารถใช้เอกสารจากคอมพิวเตอร์เป็นพยานหลักฐานได้โดย ไม่ขึ้นอยู่กับกฎพยานบอกเล่า และกฎการรับฟังต้นฉบับเอกสาร แต่คู่ความที่นำเสนอเอกสารดังกล่าวจะต้องนำสืบจุดสกัดข้อบกพร่องของคอมพิวเตอร์ 6 ประการ เพื่อสร้างความน่าเชื่อถือให้กับเอกสาร 3. คอมพิวเตอร์ที่ใช้เป็นเครื่องมือ เอกสารจากคอมพิวเตอร์ชนิดนี้ถือเป็นพยานหลักฐานชั้นหนึ่ง ซึ่งเป็นเอกสารที่ไม่ได้ถูกสร้างขึ้นมาเพื่อยืนยันความจริงของพยานบุคคลที่ไม่ได้มาให้การในศาล และเนื่องจากขบวนการทางานของเครื่องคอมพิวเตอร์มีความยุ่งยากซับซ้อน จำเป็นต้องให้พยานผู้เชี่ยวชาญนำสืบประกอบเอกสาร