การศึกษาเพื่อเสนอแนะแนวทางในการวางแผนพัฒนาพื้นที่ อันเนื่องจากการขยายตัวของสถาบันการศึกษาระดับอุดมศึกษา : กรณีศึกษา ชุมชนบางขัน อำเภอคลองหลวง จังหวัดปทุมธานี

Abstract

วัตถุประสงค์ของการศึกษาเพื่อทราบถึงสภาพพื้นที่อันเป็นที่ตั้งของสถาบันการศึกษาระดับอุดมศึกษา สภาพพฤติกรรมความเป็นอยู่ของประชากรสถาบันการศึกษา (นักศึกษาและบุคลากร) และประชาชน เพื่อเสนอแนวทางในการวางแผนพัฒนาพื้นที่เพื่อรองรับการขยายตัวของสถาบันการศึกษาในบริเวณชุมชนสุขาภิบาลประชาธิปัตย์ - คลองหลวง จ.ปทุมธานี โดยที่ชุมชนบางขันเป็นศูนย์กลางให้บริการแก่สถาบันการศึกษาระดับอุดมศึกษาที่ตั้งอยู่ในพื้นที่ อันได้แก่ วิทยาลัยรังสิต มหาวิทยาลัยกรุงเทพ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ สถาบันเทคโนโลยีแห่งเอเชีย และวิทยาลัยครูเพชรบุรีวิทยาลงกรณ์ จากการสำรวจพบว่าประชากรสถาบันการศึกษาส่วนใหญ่จะพักอยู่ในกรุงเทพมหานคร นิยมเดินทางโดยรถประจำทางธรรมดา นักศึกษามีรายได้ 1,000 -1,500 บาทต่อเดือน เป็นส่วนใหญ่ บุคลากร 1,200 -5,500 บาท ปัญหาที่ประสบมักเป็นเรื่องของมลภาวะจากอุตสาหกรรม การเดินทางและการข้ามถนน สาธารณูปโภค และการหาซื้อสิ่งของไม่ได้ตามความต้องการ ทั้งนักศึกษา บุคลากรและประชาชน ต่างยอมรับว่า มีความเปลี่ยนแปลงในพื้นที่เมื่อสถาบันการศึกษาไปตั้งทั้งด้าน กายภาพ เศรษฐกิจ สังคมและประชาชนในบริเวณใกล้เคียงมักต้องการให้ชุมชนมีความเจริญขึ้น โดยเฉพาะผู้มาอยู่ใหม่ซึ่งมักต้องการค้าขายหรือหางานทำ เพื่อเป็นการสนับสนุนและส่งเสริมซึ่งกันและกันทั้งสถาบันการศึกษาระดับอุดมศึกษาในพื้นที่และชุมชน จึงเสนอแนะแนวทาง 4 ด้าน คือ 1) กำหนดแนวทางในการวางแผนการใช้ที่ดิน อันได้แก่การใช้ที่ดินเพื่อสถาบันการศึกษา ซึ่งถ้าให้มีการใช้ที่ดินได้ถึง 0.02 ไร่/ประชากรสถาบันการศึกษา 1 คน แต่ละสถาบันก็จะมีพื้นที่เพียงพอสำหรับการขยายตัวในอนาคต การใช้ที่ดินเพื่อการพาณิชยกรรมควรมีการส่งเสริมในพื้นที่ชุมชนบางขันให้มากขึ้น เพื่อเสริมสร้างความเป็นศูนย์กลางในการให้บริการ การใช้ที่ดินเพื่ออุตสาหกรรมควรจำกัดเฉพาะ 2 บริเวณใหญ่ๆที่เป็นอยู่ในปัจจุบัน การใช้ที่ดินเพื่อการพักอาศัยควรอยู่ภายในรัศมี 5 กม. จากศูนย์กลางชุมชนบางขัน และควรรักษาพื้นที่เกษตรกรรมโดยรอบไว้ให้มากที่สุดเพื่อประโยชน์ด้านสภาพแวดล้อมของชุมชนที่มีอุตสาหกรรมอยู่มาก 2) ปรับปรุงโครงข่ายบริการพื้นฐานด้านคมนาคมขนส่ง ได้แก่ ถนนสายบางขัน-คลองหลวงและบางขัน-เชียงราก สร้างสะพานลอยคนข้ามถนนใน 3 จุด และการบริการสาธารณะบางประเภท 3) ป้องกันและแก้ไขปัญหาสภาพแวดล้อมในชุมชนทั้งจากโรงงานและการคมนาคม รวมไปถึง 4) ปัญหาสังคมที่จะส่งผลต่อความสงบและปลอดภัยในชุมชนและความเป็นอยู่ของประชากรสถาบันการศึกษา ก็ควรได้รับการพิจารณาป้องกันและแก้ไขด้วย นอกจากนี้เพื่อเป็นการประสานประโยชน์กันระหว่างสถาบันการศึกษา อุตสาหกรรมและเกษตรกรรมซึ่งมีความสำคัญอยู่ในชุมชน สถาบันการศึกษาที่มีอยู่และที่จะเกิดใหม่ควรพิจารณาให้ความสำคัญกับนโยบายสถาบันการศึกษาเพื่อเทคโนโลยีทางอุตสาหกรรม หรือ/และอุตสาหกรรมทางการเกษตร