การเปลี่ยนแปลงทางสังคมและวัฒนธรรมของวัดมหาธาตุฯ

Abstract

วัตถุประสงค์ในการศึกษาการเปลี่ยนแปลงทางสังคมและวัฒนธรรมของวัดมหาธาตุยุวราชรังสฤษฎิ์ครั้งนี้ เพื่อศึกษาระบบโครงสร้างทางสังคมและวัฒนธรรมของวัดว่าในอดีตนับตั้งแต่ก่อตั้งมาได้มีการเปลี่ยนแปลงดังกล่าวไปในทางใดบ้าง มากน้อยแค่ไหน โดยการศึกษาวิจัยได้ใช้แนวคิดทฤษฎีโครงสร้าง การหน้าที่และทฤษฎีการเปลี่ยนแปลงทางสังคมและวัฒนธรรมเป็นกรอบแนวคิด และใช้ระเบียบวิธีวิจัยทาง มานุษยวิทยาพร้อมทั้งสมมติฐาน คือ 1. วัดมหาธาตุยุวราชรังสฤษฎิ์ ได้มีการเปลี่ยนแปลงทางสังคมนับตั้งแต่ก่อตั้งมา 2. วัดมหาธาตุยุวราชรังสฤษฎิ์ ได้มีการเปลี่ยนแปลงทางวัฒนธรรมนับตั้งแต่ก่อตั้งมา จากการศึกษาพบว่า วัดมหาธาตุยุวราชรังสฤษฎิ์ มีการเปลี่ยนแปลงทางสังคมด้านความสัมพันธ์กับพระมหากษัตริย์ ในช่วงรัชกาลที่ 1 ถึงรัชกาลที่ 5 ในแง่การให้ความอุปถัมภ์และให้ความสำคัญต่อวัด ประการที่ 2 คือวัดมีการปรับตัวและลดบทบาทในด้านการจัดการศึกษาสำหรับประชาชนบางประการลง เช่น การปฏิบัติด้านวิปัสสนาธุระ แต่ให้ความสำคัญด้านการศึกษาด้านปริยัติธรรมและการศึกษาทางโลกแก่พระภิกษุสามเณรมากขึ้น ส่วนทางด้านวัฒนธรรมนั้นมีการปรับตัวรับเอาวัฒนธรรม ที่ว่านวัตกรรมใหม่เข้ามา ด้านการข่าวสาร สื่อสารทางวิทยุและโทรทัศน์ด้วย และพบว่าด้านระบบสังคมประเพณีของวัดเกี่ยวกับ ศาสนายังคงอยู่ แม้จะมีการปรับตัวต่อสภาพสังคมในปัจจุบัน