วิเคราะห์การนำวิธีการเก็บภาษีแบบ Unitary Method มาใช้เก็บภาษีเงินได้นิติบุคคลจากนิติบุคคลต่างประเทศตามมาตรา 66 และ 76 ทวิ

Abstract

ในการคำนวณกำไรสุทธิเพื่อเสียภาษีตามมาตรา 65 ทวิ และ 65 ตรี ของนิติบุคคลต่างประเทศตามมาตรา 66 ที่เข้ามาประกอบกิจการในประเทศไทยในรูปสาขาหรือบริษัทย่อยที่มีบริษัทแม่ถือหุ้น 100 เปอร์เซ็นต์ และนิติบุคคลต่างประเทศที่ให้ถือว่าประกอบกิจการในประเทศไทยนั้น ในทางปฏิบัติยังไม่ได้รับความเป็นธรรม เนื่องจากการตีความกฎหมายมาตรา 65 ตรี (13) (14) ของกรมสรรพากรและศาล กล่าวคือ สาขานิติบุคคลต่างประเทศไม่สามารถนำค่าใช้จ่ายประเภทค่าเช่าสำนักงาน ค่าน้ำ ค่าไฟฟ้า ค่าเครื่องเขียน เครื่องใช้ ค่าสึกหรอ และค่าเสื่อมราคาของเครื่องมือเครื่องใช้ ที่เกิดขึ้นที่สำนักงานใหญ่ ซึ่งเป็นค่าใช้จ่ายที่เกิดขึ้นเนื่องจากการดำเนินงานของการบริหารสาขาต่าง ๆ ทั่วโลกรวมทั้งสาขาในประเทศไทยของสำนักงานใหญ่มาถือเป็นรายจ่ายในการคำนวณกำไรสุทธิได้ นอกจากนี้สาขาจะนำค่าใช้จ่ายในการค้นคว้าและพัฒนามาถือเป็นรายจ่ายได้เฉพาะที่สาขาได้รับบริการหรือได้นำผลการค้นคว้าพัฒนามาใช้ประโยชน์ตามความเป็นจริงเท่านั้น ซึ่งในทางปฏิบัติไม่มีการค้นคว้าและพัฒนาใดจะให้ผลในการนำมาใช้ประโยชน์ได้เสมอไป ในขณะเดียวกันบริษัทย่อยที่มีบริษัทแม่ถือหุ้น 100 เปอร์เซ็นต์ ซึ่งแท้ที่จริงก็คือ นิติบุคคลของต่างประเทศนั่นเอง หากประกอบกิจการในประเทศไทยกฎหมายถือว่าเป็นคนละนิติบุคคลกับบริษัทแม่ ดังนั้นจึงสามารถติดต่อค้าขายโดยคิดค่าสินค้าและค่าบริการระหว่างกันได้ในราคาตลาดตามที่ประมวลรัษฎากร มาตรา 65 ทวิ (4) บังคับไว้ ส่วนสาขานั้นการติดต่อค้าขายกับสำนักงานใหญ่ต้องใช้ราคาทุน เนื่องจากเป็นนิติบุคคลเดียวกัน ดังนี้สาขาย่อมมีแนวโน้มที่จะแปลงตัวเองมาเป็นบริษัทย่อย ซึ่งเป็นโครงสร้างทางธุรกิจของบริษัทข้ามชาติที่สามารถทำการยักย้ายถ่ายเทกำไรจากประเทศที่ตนเข้าไปลงทุนได้ง่าย จากเหตุผลดังกล่าวผู้เขียนจึงได้วิเคราะห์การนำวิธีการเก็บภาษีแบบ Unitary Method มาใช้เก็บภาษีเงินได้นิติบุคคลจากนิติบุคคลต่างประเทศที่เข้ามาประกอบกิจการในประเทศไทย เพราะวิธีนี้เป็นวิธีการคำนวณกำไรของสาขาหรือบริษัทย่อยโดยเฉลี่ยกำไรมาจากสำนักงานใหญ่หรือบริษัทแม่ โดยสูตรซึ่งมีฐานมาจากยอดขาย ยอดเงินเดือนค่าจ้าง และยอดทรัพย์สินที่มีอยู่ในประเทศไทย โดยวิธีการนี้สามารถแก้ปัญหาค่าใช้จ่ายสำนักงานใหญ่ดังที่กล่าวมาได้ ทั้งยังสามารถดึงเอากำไรที่สาขาหรือบริษัทย่อยไปยักย้ายถ่ายเทไปยังสำนักงานใหญ่หรือบริษัทแม่เพื่อหลีกเลี่ยงภาษีกลับมาได้ซึ่งสร้างความเป็นธรรมให้แก่ประเทศไทยในฐานะเป็นประเทศ Host Country จากการวิเคราะห์พบว่ามีความเป็นไปได้สูงในการนำวิธีการเก็บภาษีแบบ Unitary Method มาใช้เพราะจะมีการแก้ไขเพิ่มเติมประมวลรัษฎากรเพียงเล็กน้อย มิได้เป็นการแก้ไขโครงสร้างทางภาษีแต่อย่างใด ผู้เขียนจึงมีข้อเสนอแนะว่า. ควรนำวิธีการเก็บภาษีแบบ Unitary Method มาใช้เก็บภาษีเงินได้นิติบุคคลจากนิติบุคคลต่างประเทศตามมาตรา 66 ที่เข้ามาประกอบกิจการในประเทศไทยในรูปสาขาหรือบริษัทย่อยที่มีบริษัทแม่ถือหุ้น 100 เปอร์เซ็นต์ และนิติบุคคลต่างประเทศตามมาตรา 76 ทวิ และรัฐบาลควรใช้ประโยชน์จากข้อกำหนดในอนุสัญญาเพื่อเว้นการเก็บภาษีซ้อน ที่ทำไว้กับประเทศต่าง ๆ ในข้อที่ว่าด้วยการแลกเปลี่ยนข้อสนเทศเพื่อแลกเปลี่ยนหรือขอข้อมูลอันจะเป็นประโยชน์ต่อการคำนวณภาษีโดยวิธี Unitary Method นอกจากนี้รัฐบาลควรทำความตกลงในลักษณะดังกล่าวกับประเทศต่าง ๆ เพิ่มขึ้นด้วย