การใช้เอกสารหลักสูตร และเอกสารประกอบหลักสูตรของครูอาจารย์ ในโรงเรียนมัธยมศึกษา สังกัดกรมสามัญศึกษา กรุงเทพมหานคร

Abstract

วัตถุประสงค์ของการวิจัย 1. เพื่อศึกษาสภาพการใช้เอกสารหลักสูตรและเอกสารประกอบหลักสูตร ของครูอาจารย์ในโรงเรียนมัธยมศึกษา สังกัดกรมสามัญศึกษา ในกรุงเทพมหานคร 2. เพื่อศึกษาสภาพปัญหาการใช้เอกสารและเอกสารประกอบหลักสูตรของครูอาจารย์ในโรงเรียนมัธยมศึกษา สังกัดกรมสามัญศึกษา ในกรุงเทพมหานคร วิธีดำเนินการวิจัย กลุ่มตัวอย่างประชากร คือ ครูอาจารย์ปฏิบัติการสอน 8 หมวดวิชา สุ่มตัวอย่างจาก 16 โรงเรียน หมวดวิชาที่สอนได้แก่ หมวด ภาษาต่างประเทศ วิทยาศาสตร์ สังคมศึกษา ภาษาไทย คณิตศาสตร์ พลานามัย ศิลปศึกษา การงานและอาชีพ ในโรงเรียนมัธยมศึกษา สังกัดกรมสามัญศึกษา กรุงเทพมหานคร จำนวนกลุ่มตัวอย่างประชากรครูอาจารย์ 386 คน ข้อมูลในการวิจัยครั้งนี้เป็นข้อมูลที่รวบรวมมาจากแบบสอบถาม จากจำนวนแบบสอบถาม 386 ฉบับ ได้รับคืนมา 359 ฉบับ คิดเป็นร้อยละ 93 การวิเคราะห์ข้อมูลวิเคราะห์โดยค่าร้อยละ และใช้ค่า ไค-สแควร์ (Chi-Square, X ²) ผลการวิจัย 1. ปริมาณเอกสารหลักสูตรและเอกสารประกอบหลักสูตรที่เพียงพอ ได้แก่ หนังสือเรียน แผนการสอน คู่มือครู คู่มือรายวิชา 2. ครูอาจารย์ได้ใช้เอกสารต่อไปนี้เป็นประจำ ได้แก่ หนังสือเรียน แบบฝึกหัด คู่มือรายวิชา คู่มือครู แผนการสอน โครงการสอน 3. ครูอาจารย์คิดว่าเอกสารต่อไปนี้จำเป็นสำหรับการสอน คือ หนังสือเรียน แบบฝึกหัด แผนการสอน คู่มือครู คู่มือรายวิชา โครงการสอน ระเบียบและคู่มือการประเมินผล 4. หนังสือและคู่มือต่าง ๆ ที่มีประโยชน์มากต่อการสอนของครูอาจารย์ ได้แก่ คู่มือครู แบบฝึกหัด คู่มือรายวิชา หนังสือเรียน หนังสือเสริมประสบการณ์ แผนการสอน โครงการสอน 5. ประเภทเอกสารที่ครูอาจารย์ใช้มากเรียงลำดับดังนี้ หนังสือเรียน คู่มือครู คู่มือรายวิชา แผนการสอน แบบฝึกหัด โครงการสอน คู่มือหลักสูตร 6. เอกสารที่ครูอาจารย์ต้องการให้จัดบริการไว้ให้เพียงพอ ได้แก่ คู่มือครู คู่มือรายวิชา แบบฝึกหัด หนังสือเสริมประสบการณ์ หนังสือเรียน ระเบียบและคู่มือการประเมินผล 7. การมีส่วนจัดทำเอกสารประกอบการเรียนการสอน ครูอาจารย์ส่วนใหญ่ต้องการจัดทำเอกสารเพื่อช่วยให้การสอนได้ผลดียิ่งขึ้น และคิดว่าควรจัดทำเอกสารต่อไปนี้คือ โครงการสอน แผนการอสน และแบบฝึกหัด 8. การทดสอบความสัมพันธ์ทางสถิติ โดยใช้ X² พบว่า ผู้สอนในหมวดวิชาที่แตกต่างกันมีลักษณะการใช้เอกสารต่างกัน 11 รายการ ผู้มีประสบการณ์ในการสอนแตกต่างกันมีลักษณะการใช้เอกสารแตกต่างกัน 5 รายการ ผู้มีวุฒิแตกต่างกันมีลักษณะการใช้เอกสารแตกต่างกัน 4 รายการ ทั้งนี้ได้พิจารณาความแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.01 และ 0.05 9. ครูอาจารย์ได้แสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับปัญหาและสาเหตุที่เกี่ยวข้องสัมพันธ์กับสภาพการใช้เอกสารหลักสูตรและเอกสารประกอบหลักสูตรว่า ในปัจจุบันครูอาจารย์ส่วนใหญ่ในโรงเรียนมัธยมศึกษาไม่ศึกษาหลักสูตร และการนำหลักสูตรไปใช้ในโรงเรียนประสบความสำเร็จน้อยมาก จากการศึกษาความคิดเห็น ครูอาจารย์คิดว่าสภาพการทำงานในปัจจุบันยังขาดการค้นคิดและวิเคราะห์หาแนวทางที่เหมาะสมในการนำหลักสูตรไปใช้ นักเรียนพัฒนาความรับผิดชอบของตนเองน้อยมากเนื่องมาจากการวัดผลที่จัดทำได้ไม่เหมาะสม ขาดบุคลากรที่มีความรู้ความชำนาญเกี่ยวกับหลักสูตรที่จะช่วยแก้ปัญหาได้ในโรงเรียน ผู้เรียนและผู้ปกครองนักเรียนยังคงมีค่านิยมในเรื่องการศึกษาต่อมากกว่าการศึกษาหาความรู้อย่างแท้จริง โรงเรียนไม่พร้อมในเรื่องเอกสาร วัสดุ อุปกรณ์ และ สถานที่ นอกจากนี้สาเหตุของปัญหาและอุปสรรคต่าง ๆ อาจเนื่องมาจากตัวครูอาจารย์เองที่มีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับหลักสูตรและการนำไปใช้ยังไม่ชัดเจนดีพอ และยังคงยึดมั่นในวิธีสอนแบบเดิม แนวทางในการแก้ปัญหา ครูอาจารย์มีความคิดว่าการได้รับการอบรมและเข้าร่วมประชุมเชิงปฏิบัติการเป็นวิธีการที่ทำให้เกิดผลดีต่อการใช้หลักสูตร มีความเชื่อว่าการเพิ่มพูนความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับหลักสูตรและการนำไปใช้ให้กระจ่างชัดมากกว่าที่เป็นอยู่จะช่วยให้ทำงานได้ผลดียิ่งขึ้น ครูอาจารย์ต้องการความเป็นอิสระในการปฏิบัติงาน ต้องการทำงานอย่างมีส่วนร่วมกับเพื่อนร่วมงานและรับผิดชอบเป็นคณะ และต้องการเทคนิควิธีสอนที่สามารถพัฒนาให้คนคิดเป็น ทำเป็น และแก้ปัญหาได้ ข้อเสนอแนะเกี่ยวกับการเลือกจัดกิจกรรมที่สอดคล้องกับสภาพปัญหากิจกรรมที่ครูอาจารย์เสนอแนะได้แก่ (1) การจัดสัมมนาเรื่องปัญหาและการแก้ปัญหาในการจัดการเรียนการสอนในแต่ละหมวดวิชาในระดับมัธยมศึกษา (2) การจัดอบรมเรื่องเทคนิควิธีสอนแก่ครูอาจารย์ในระดับกลุ่มโรงเรียน (3) การปรับปรุงระบบบริหารงานวิชาการในโรงเรียนและการจัดบริการต่าง ๆ ในโรงเรียน (4) การปรับปรุงงานด้านเอกสารหลักสูตรและเอกสารประกอบหลักสูตรทั้งในด้านการจัดทำและการใช้ให้เป็นประโยชน์ในการจัดการเรียนการสอน