ครูและหลักธรรมของครูตามแนวพุทธปรัชญา

Abstract

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาวิเคราะห์แนวคิดเกี่ยวกับครูและหลักธรรมสำหรับครูตามแนวพุทธปรัชญา โดยใช้การศึกษาวิเคราะห์คัมภีร์พระไตรปิฎก และข้อ เขียนต่างๆ ของผู้ทรงคุณวุฒิทางพุทธศาสนา ผลการวิจัยพบว่า แนวคิดของพุทธปรัชญาตั้งอยู่บนพื้นฐานของสัจธรรม มีจุดสนใจอยู่ที่การพัฒนาคนและการรู้เท่าทันธรรมชาติอันแท้จริงของมนุษย์จึงมีแนวคิดและวิธีการที่สอดคล้องกับความ เป็นจริงในชีวิตของบุคคลและสังคม สามารถนำหลักการมาประยุกต์ใช้กับครูซึ่งมีบทบาทหน้าที่สำคัญในการพัฒนาบุคคลและสังคมได้อย่างเหมาะสมผู้วิจัยพยายามชี้ให้เห็นว่า ครูในทัศนะพุทธปรัชญาควรเป็นผู้ที่รู้จักฝึกอบรมตนเองให้ถึงพร้อมด้วย วิชชาและจรณะ คือเป็นผู้มีคุณธรรม มีความรู้ดี ความสามารถในการถ่ายทอดความรู้และความดี ในด้านการสอนตามแนวพุทธปรัชญานั้น ศึกษาจากวิธีการสอนของพระพุทธองค์เป็นหลัก พบว่าทรงใช้วิธีสอนแบบบรรยาย แบบตอบปัญหา แบบอุปมาอุปมัย (เปรียบเทียบ) แบบการสนทนา (ปุจฉาวิสัชนา) สอนด้วยหลักการแก้ปัญหา สอนให้เรียนรู้จากประสบการณ์ตรงและทำตัวอย่างให้ดู เป็นส่วนใหญ่ กล่าวโดยสรุปแล้ววิธีสอนตามแนวพุทธปรัชญาไม่ยึดมั่นอยู่กับรูปแบบการสอนใดๆ โดย เฉพาะแต่มุ่งเน้นผลการสอนที่นำผู้ เรียนไปสู่สัมมาทิฐิได้ สำหรับหลักธรรมในการพัฒนาตนของครู เป็นหลักธรรมที่ส่ง เสริมคุณภาพของครูในด้านคุณธรรม ความรู้ และวิชาการให้สามารถทำหน้าที่ครูได้อย่างมีประสิทธิภาพ ได้แก่ สัปปุริสธรรม 7 อารยวัฒิ 5 อิทธิบาท 4 ขันติโสรัจจะ สัมมาทิฐิ และพรหมวิหาร 4 ส่วนหลักธรรมในการดำเนินชีวิตของครูเป็น หลักธรรมที่ส่งเสริมความมั่นคงทางเศรษฐกิจและสังคม ได้แก่ สังคหวัตถุ 4 ทิฏฐธัมมิกัตถประโยชน์ และหลักสันโดษ แนวคิดและหลักการเกี่ยวกับครูในทรรศนะของพุทธปรัชญา มีความ เป็นสากลสามารถนำมาประ ยุกต์ใช้กับผู้ทำหน้าที่ครูได้ทุกประ เภท