ต้นทุนและอัตราผลตอบแทนจากการลงทุนผลิตถั่วเขียวในเขตภาคกลาง ของประเทศไทย

Abstract

วิทยานิพนธ์นี้เป็นการศึกษาถึงต้นทุน และอัตราผลตอบแทนจากการลงทุนผลิตถั่วเขียวในเขตภาคกลางของประเทศไทย โดยศึกษาจากเกษตรกรผู้ผลิตถั่วเขียวประจำปีการเพาะปลูก 2528/29 ข้อมูลที่ใช้ในการศึกษาเป็นข้อมูลเบื้องต้นที่ได้จากการสำรวจ และออกแบบสอบถามจากเกษตรกรผู้ผลิตถั่วเขียวที่อำเภอเมือง อำเภอชัยบาดาล จังหวัดลพบุรี และที่อำเภอหันคา จังหวัดชัยนาท โดยทำการวิเคราะห์แยกตามฤดูกาลเพาะปลูก คือ การเพาะปลูกในต้นฤดูฝน ประมาณเดือนเมษายน (รุ่นที่ 1) และการเพาะปลูกในฤดูแล้ง หรือหลังเก็บเกี่ยวพืชหลักแล้ว ประมาณเดือนธันวาคม (รุ่นที่ 2) ผลจากการศึกษาพบว่า ในปีการเพาะปลูก 2528/29 ต้นทุนในการผลิตถั่วเขียวรุ่นที่ 1 และรุ่นที่ 2 มีต้นทุนเฉลี่ยไร่ละ 598.75 บาท และ 663.10 ตามลำดับ จะเห็นได้ว่าการผลิตถั่วเขียวในรุ่นที่ 2 มีต้นทุนสูงกว่าการผลิตถั่วเขียวในรุ่นที่ 1 64.35 บาท ผลแตกต่างของต้นทุนส่วนใหญ่มาจากค่าแรงงานในการเก็บเกี่ยวของการผลิตในรุ่นที่ 2 สูงกว่าการผลิตถั่วเขียวในรุ่นที่ 1 จากการวิเคราะห์อัตราผลตอบแทนจากการผลิตถั่วเขียวในแต่ละรุ่นพบว่าการผลิตถั่วเขียวในรุ่นที่ 2 ให้ผลตอบแทนที่สูงกว่าการผลิตถั่วเขียวในรุ่นที่ 1 ซึ่งพิจารณาได้จากกำไรสุทธิต่อรายได้รวม คือการผลิตถั่วเขียวในรุ่นที่ 2 มีอัตรา 0.05 ในขณะที่การผลิตถั่วเขียวในรุ่นที่ 1 เป็น 0.03 เท่านั้น อัตราผลตอบแทนต่อต้นทุนการผลิตถั่วเขียวในรุ่นที่ 2 ร้อยละ 4.84 ส่วนอัตราผลตอบแทนต่อต้นทุนการผลิตถั่วเขียวในรุ่นที่ 1 ต่ำกว่าเกือบครึ่งคือร้อยละ 2.71 อัตรากำไรส่วนเกิดต่อต้นทุนการผลิตในรุ่นที่ 1 และรุ่นที่ 2 เป็นร้อยละ 22.33, และร้อยละ 22.86 ตามลำดับ กำไรเงินสดต่อไร่ของการลงทุนผลิตถั่วเขียวในรุ่นที่ 1 311.16 บาท และในการผลิตถั่วเขียวรุ่นที่ 2 383.16 บาท อัตรากำไรเงินสดต่อค่าใช้จ่ายที่จ่ายเป็นเงินสดในการผลิตถั่วเขียวรุ่นที่ 1 ร้อยละ 102.41 และร้อยละ 122.79 สำหรับการผลิตถั่วเขียวในรุ่นที่ 2 ปริมาณการผลิต ณ จุดคุ้มทุนของการผลิตถั่วเขียวในรุ่นที่ 1 ณ ราคาจำหน่ายกิโลกรัมละ 7.50 บาท เท่ากับ 72.06 กิโลกรัมต่อไร่ และรุ่นที่ 2 ณ ราคาจำหน่ายกิโลกรัมละ 7.90 บาท เท่ากับ 69.36 กิโลกรัมต่อไร่ จะเห็นได้ว่าการผลิตถั่วเขียวในรุ่นที่ 2 ให้ผลตอบแทนที่ดีกว่าการผลิตถั่วเขียวในรุ่นที่ 1 ทั้งสิ้น ดังนั้นเกษตรกรในเขตภาคกลางควรลงทุนผลิตถั่วเขียวในรุ่นที่ 2 มากกว่ารุ่นที่ 1 และเนื่องจากเมล็ดถั่วเขียวในรุ่นที่ 2 มีคุณภาพที่ดีกว่าเมล็ดถั่วเขียวในรุ่นที่ 1 กล่าวคือ ในการผลิตถั่วเขียวในรุ่นที่ 2 เกษตรกรไม่ได้เร่งเก็บผลผลิตเพื่อใช้พื้นที่เพาะปลูกพืชหลักหลังจากเก็บเกี่ยวถั่วเขียว จึงทำให้เมล็ดถั่วเขียวที่ทยอยเก็บมีอายุที่เหมาะสม เมื่อผลผลิตในการผลิตถั่วเขียวรุ่นที่ 2 มีคุณภาพที่ดีกว่า จึงเป็นผลให้ราคาที่เกษตรกรได้รับอยู่ในระดับที่ดีกว่าผลผลิตที่ผลิตในรุ่นที่ 1 ด้วย จากการศึกษาทางด้านการตลาด พบว่า เกษตรกรขาดอำนาจในการต่อรองกับพ่อค้าที่มารับซื้อผลผลิต จึงควรให้มีการรวมตัวของเกษตรกรผู้ค้าถั่วเขียวเป็นกลุ่ม เพื่อที่จะได้มีอำนาจต่อรองเพิ่มมากขึ้น สำหรับตลาดถั่วเขียวเพื่อการส่งออกที่สำคัญของประเทศไทย คือสาธารณรัฐประชาชนจีน ได้เริ่มส่งผลผลิตของตนเองออกจำหน่าย และอาจเป็นคู่แข่งของประเทศไทยในอนาคต สำหรับฮ่องกงและสิงคโปร์ซึ่งเคยเป็นประเทศรับซื้อผลผลิตถั่วเขียวจากประเทศไทย ได้เปลี่ยนไปซื้อถั่วเขียวจากสาธารณรัฐประชาชนจีน และส่งออกไปยังประเทศอินเดีย และไต้หวันด้วย ทั้งสองประเทศนี้เป็นประเทศที่รับซื้อผลผลิตถั่วเขียวจากประเทศไทยมากเป็นอันดับ 2 และ 3 รองจากสาธารณรัฐประชาชนจีน ดังนั้นประเทศไทยควรที่จะหาตลาดรับซื้อผลผลิตเพิ่มขึ้น โดยการรักษาคุณภาพของเมล็ดถั่วเขียวให้ได้มาตรฐานตามที่ตลาดต้องการ และควรสนับสนุนให้มีการบริโภคภายในประเทศเพิ่มขึ้นด้วย ข้อสำคัญทางด้านการผลิต เกษตรกรที่ทำการผลิตถั่วเขียวควรจะได้ใช้เมล็ดพันธุ์ที่ดีมีความต้านทานโรคสูง เช่น พันธุ์อู่ทอง 1 กำแพงแสน 1 และกำแพงแสน 2 นอกจากนี้เกษตรกรควรรู้จักวิธีใช้สารเคมีกำจัดโรคและศัตรูพืช เพื่อที่จะไม่ให้มีสารเคมีตกค้างในเมล็ดถั่วเขียว และเพื่อให้เกษตรกรได้รับผลผลิตต่อไร่เพิ่มขึ้น อันจะเป็นผลให้มีต้นทุนการผลิตต่อกิโลกรัมลดลงอีกด้วย