ภาษีโรงเรียนกวดวิชา : ข้อยกเว้นเพื่อผลประโยชน์ของใคร

Abstract

การเรียกเก็บภาษีจากโรงเรียนกวดวิชาได้รับความสนใจเป็นอย่างมาก เนื่องจากในปัจจุบันการเรียนกวดวิชาเป็นที่นิยมของนักเรียน ทำให้โรงเรียนกวดวิชาได้รับรายได้สูง และมีโรงเรียนกวดวิชาใหม่ๆ เป็นจำนวนมาก แต่รายได้ที่โรงเรียนกวดวิชาได้รับนี้เป็นรายได้ที่ได้รับการยกเว้นภาษี เนื่องจากความกังวลว่าภาระภาษีส่วนนี้จะถูกผลักไปให้นักเรียน แต่ที่ผ่านมายังไม่เคยมีการศึกษาถึงผลกระทบของภาษี และภาระภาษีว่าจะถูกผลักไปให้คนกลุ่มใด การศึกษานี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์หาปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการเรียนกวดวิชา วิเคราะห์หาค่าความยืดหยุ่นต่อราคาของการเรียนกวดวิชา (Price elasticity of participation) วิเคราะห์ผลกระทบจากการเรียกเก็บภาษีที่มีต่อนักเรียนและวิเคราะห์ภาระภาษี โดยใช้ข้อมูลทุติยภูมิจาก สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ หรือ สศช. วิธีการศึกษาแบ่งออกเป็น 3 ส่วน คือ ส่วนแรกเป็นการวิเคราะห์ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการเรียนกวดวิชา และค่าความยืดหยุ่นต่อราคาของการเรียนกวดวิชา โดยใช้แบบจำลองโลจิต ส่วนที่สองคือ การวิเคราะห์ผลกระทบของภาษีจากความยืดหยุ่นต่อราคาของการเรียนกวดวิชา และการวิเคราะห์ผลกระทบของภาษีโดยใช้ดัชนีราคาผู้บริโภค (Consumer price index ส่วนสุดท้ายเป็นการวิเคราะห์ภาระภาษีที่เกิดขึ้นโดยใช้การวิเคราะห์ภาระภาษีแบบดุลยภาพบางส่วน ผลการศึกษาพบว่า ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการเรียนกวดวิชาของนักเรียนมัธยมศึกษาในประเทศไทย ได้แก่ ราคาค่ากวดวิชา รายได้ครอบครัวต่อเดือน เกรดเฉลี่ยสะสม ประเภทโรงเรียนที่ศึกษา ระดับชั้นที่ศึกษา พื้นที่ที่พักอาศัย และภูมิภาคที่พักอาศัย จากผลของราคาที่มีอิทธิพลต่อการเรียนกวดวิชาเมื่อวิเคราะห์ผลกระทบจากการเรียกภาษี พบว่าค่าความยืดหยุ่นของการเรียนกวดวิชาต่อราคาของนักเรียนทั่วประเทศเท่ากับ -0.5396 ซึ่งเป็นค่าความยืดหยุ่นที่ค่อนข้างต่ำ ดังนั้นเมื่อศึกษาถึงภาระภาษีที่เกิดขึ้นจากการเรียกเก็บภาษีพบว่า ภาระภาษีที่เกิดขึ้นกับนักเรียนอยู่ระหว่าง 0 ถึง 521 ล้านบาท ส่วนภาระภาษีที่ฝ่ายผู้ประกอบการโรงเรียนกวดวิชาเป็นผู้รับภาระอยู่ระหว่าง 0 ถึง 500 ล้านบาท ขึ้นอยู่กับความยืดหยุ่นของอุปทานของการเรียนกวดวิชา แสดงให้เห็นว่ารัฐบาลจะได้รับรายได้ขั้นต่ำที่พึงจะได้ จากการเรียกเก็บภาษีโรงเรียนกวดวิชามากกว่า 500 ล้านบาทต่อปี และภาระภาษีที่เกิดขึ้นนี้ไม่ได้ถูกผลักภาระไปที่นักเรียนทั้งหมด แต่ผู้ประกอบการโรงเรียนกวดวิชายังคงต้องเป็นผู้แบกรับไว้เป็นบางส่วน