ขอบเขตการใช้ดุลพินิจของศาลในการปล่อยชั่วคราว

Abstract

การปล่อยชั่วคราวเป็นมาตรการทางกฎหมายที่ให้ความคุ้มครองแก่สิทธิเสรีภาพของผู้ต้องหาหรือจำเลย ซึ่งได้รับการสันนิษฐานไว้ก่อนว่าเป็นผู้บริสุทธิ์จนกว่าจะพิสูจน์ได้ว่ามีความผิดตามกฎหมาย เพื่อให้เขาได้รับหลักประกันที่จำเป็นสำหรับการต่อสู้คดีพิสูจน์ความบริสุทธิ์ของตนเองได้อย่างเต็มที่ และยังเป็นการป้องกันมิให้มีการแสวงหาพยานหลักฐานจากเขาจนเกินสมควร หรือป้องกันการลงโทษเขาล่วงหน้าก่อนที่จะพิสูจน์ได้ว่ากระทำผิดจริง ควบคู่ไปกับการที่ให้ความคุ้มครองต่อความสงบเรียบร้อยของสังคมส่วนรวม ซึ่งจำเป็นต้องมีตัวผู้ถูกกล่าวหาว่ากระทำผิดมาปรากฏในการพิจารณาและรับโทษ หากพิสูจน์ไค้ว่ากระทำผิดจริง จึงต้องควบคุมหรือขังผู้ต้องหาหรือจำเลยไว้เพื่อป้องกันมิให้เขาหลบหนี หรือไปก่อภยันตรายหรือความเสียหายต่อสังคมขึ้นอีก จากการศึกษาวิจัยผู้เขียนพบว่า มาตรการทางกฎหมายเกี่ยวกับการปล่อยชั่วคราวในปัจจุบัน ยังไม่ได้รับการบัญญัติคุ้มครองสิทธิเสรีภาพของผู้ต้องหาหรือจำเลยอย่างเพียงพอ แม้ในทางปฏิบัติศาล มักจะมีคำสั่งอนุญาตให้ปล่อยชั่วคราวโดยมีประกันและหลักประกันเป็นส่วนใหญ่ แต่ขอบเขตการใช้ดุลพินิจ ของศาลก็ยังขาดความชัดเจนอยู่มาก และในการปล่อยชั่วคราวศาลก็มักนำเอาประกันและหลักประกันมาเป็นเงื่อนไขสำคัญในการที่จะอนุญาตให้ปล่อยชั่วคราว ผู้เขียนจึงเห็นว่าควรที่จะแก้ไขเพิ่มเติมกฎหมาย ให้สิทธิผู้ต้องหาหรือจำเลยที่จะได้รับการปล่อยชั่วคราวเป็นหลักและห้ามการเรียกหลักประกันจนเกิน ควรแก่กรณีเอาไว้ ซึ่งจะทำให้ศาลฎีกาสามารถวินิจฉัยปัญหาข้อกฎหมายนี้ให้เป็นบรรทัดฐานในการกำหนดขอบเขต และการควบคุมดุลพินิจให้ศาลล่างเดิมตามต่อไปได้