การคัดเลือกโครงการแหล่งน้ำขนาดเล็ก

Abstract

การวิจัยนี้จะมุ่งศึกษาถึงระบบการคัดเลือกโครงการแหล่งน้ำขนาดเล็กในปัจจุบัน วิเคราะห์หาข้อบกพร่องของระบบ นำข้อบกพร่องนั้นมาปรับปรุงเปลี่ยนแปลงจัดทำระบบการคัดเลือกโครงการใหม่ที่จะเสนอแนะ เปรียบเทียบความแตกต่างของระบบทั้งสอง ทั้งในส่วนผลตอบแทนเชิงเศรษฐศาสตร์และด้านอื่นๆ โดยจะมีขอบเขตครอบคลุมเพียงหน่วยดำเนินการกรมชลประทาน ผลการศึกษาพบว่าโครงการแหล่งน้ำขนาดเล็กเป็นโครงการที่มีนโยบายเพื่อสนองความต้องการขั้นพื้นฐานสำหรับการดำรงชีพของประชาชนในชนบท มีราคาค่าก่อสร้างไม่เกิน 4 ล้านบาท โดยไม่รวมราคาที่ดิน ซึ่งที่ดินนั้นราษฎรต้องยินยอมยกให้ทางราชการ โครงการจะใช้เวลาก่อสร้างไม่เกิน 1 ปี และโครงการนั้นต้องริเริ่มมาจากความต้องการของราษฎรในท้องถิ่น ระบบการคัดเลือกโครงการในปัจจุบัน พิจารณาคัดเลือกไปตามลำดับของโครงการที่ทางจังหวัดเสนอมาจนครบงบประมาณที่ทางจังหวัดได้รับ หากโครงการใดเมื่อได้รับการคัดเลือกแล้วทำให้เกินงบประมาณก็จะไม่คัดเลือก แต่จะข้ามไปคัดเลือก โครงการลำดับถัดไป ซึ่งระบบการคัดเลือกโครงการในปัจจุบันนี้พิจารณาเพียงลำดับความสำคัญของโครงการที่ทางจังหวัดเสนอมาเท่านั้น ซึ่งเป็นสิ่งที่ไม่น่าจะเพียงพอในเชิงวิชาการ ส่วนระบบการคัดเลือกโครงการที่เสนอแนะจะนำตัวแปรที่จะมีผลต่อการคัดเลือกโครงการ 18 อย่างมาจัดให้เป็นองค์ประกอบ ซึ่งมีความสำคัญต่างกันออกไปตามแต่ละเหตุการณ์ จากนั้นก็ประเมินระดับความสำคัญของโครงการสำหรับองค์ประกอบทั้ง 18 อย่าง แล้วคำนวณหาผลตอบแทนรวมจากองค์ประกอบทั้งหมดมาจัดให้เป็นผลตอบแทนของโครงการ แปลงระบบการคัดเลือกโครงการเป็นรูปแบบทางคณิตศาสตร์แล้วหาผลลัพธ์ด้วยเทคนิคการโปรแกรมศูนย์-หนึ่งเชิงเส้นตรง ซึ่งจะให้ผลตอบแทนจากระบบดีที่สุด จากการวิเคราะห์เปรียบเทียบระบบการคัดเลือกโครงการทั้งสอง จะพบว่าระบบการคัดเลือกโครงการที่เสนอแนะนี้ให้ผลดีกว่าระบบการคัดเลือกโครงการที่ใช้ในปัจจุบัน ทั้งนี้เพราะระบบที่เสนอแนะนำองค์ประกอบหลายๆ อย่างมาพิจารณาย่อมดีกว่าระบบที่พิจารณาจากลำดับความสำคัญของโครงการตามที่ทางจังหวัดเสนอเพียงอย่างเดียว และผลตอบแทนรวมจากทางเศรษฐศาสตร์ รัฐศาสตร์และสังคมก็ดีกว่าด้วยในเชิงวิชาการ หากมีการปรับปรุงนำระบบนี้ไปใช้ในระดับจังหวัดประกอบการจัดอันดับความสำคัญของโครงการก็น่าจะเป็นประโยชน์