นโยบายต่างประเทศไทยต่อปัญหากัมพูชา สมัยรัฐบาลพลเอกเปรม ติณสูลานนท์ (ค.ศ. 1980-1988)

Abstract

วิทยานิพนธ์ฉบับนี้มีจุดมุ่งหมายเพื่อศึกษาองค์ประกอบที่มีอิทธิพลต่อการกำหนดนโยบายต่างประเทศของไทยต่อปัญหากัมพูชา พร้อมทั้งศึกษานโยบายและจุดมุ่งหมายสำคัญของนโยบาย ตลอดจนการดำเนินนโยบายดังกล่าวในระหว่างปี ค.ศ. 1980 – 1988 ภายใต้รัฐบาลพลเอกเปรม ติณสูลานนท์ ผลการศึกษาพบว่า ประการแรก องค์ประกอบสำคัญที่มีอิทธิพลต่อการกำหนดนโยบาย คือ ท่าทีและพฤติกรรมของเวียดนามและการสนับสนุนของสหภาพโซเวียต โดยก่อนปี ค.ศ.1987 เวียดนามมีท่าทีแข็งกร้าวและไม่ประนีประนอมในการแก้ปัญหา จนกระทั่ง นายกอร์บาชอฟเข้ารับตำแหน่งผู้นำสหภาพโซเวียต เวียดนามจึงต้องปรับนโยบายตามด้วยการหันมาเจรจาแก้ปัญหาในเวลาต่อมา ประการที่สอง สัญญาณของผู้กำหนดนโยบายของไทยเป็นองค์ประกอบที่มีอิทธิพลสำคัญต่อการกำหนดนโยบายดังกล่าว ทั้งนี้ พบว่า ผู้กำหนดนโยบายของไทยมีสัญญาณที่สอดคล้องกับสภาพแวดล้อมที่เป็นจริง นโยบายของไทยมุ่งที่จะให้มีการแก้ไขปัญหากัมพูชาด้วยวิถีทางการเมือง โดยให้เวียดนามถอนทหารออกจากกัมพูชา และให้ชาวกัมพูชามีสิทธิในการกำหนดอนาคตของตนเอง ในการดำเนินนโยบายไทยให้ความสำคัญกับการร่วมมือกับอาเชียน จีน สหรัฐอเมริกา และญี่ปุ่น ขณะเดียวกันก็สนับสนุนรัฐบาลผสมกัมพูชาประชาธิปไตยในการต่อต้านเวียดนามพร้อมไปกับการเปิดโอกาสสำหรับเวียดนามในการที่จะหันมาเจรจาแก้ไขปัญหาโดยทางการเมือง จากการศึกษา พบว่า รัฐบาลพล.อ. เปรม ดำเนินนโยบายได้สำเร็จผลในระดับหนึ่ง ซึ่งปูพื้นฐานนำไปสู่การถอนทหารเวียดนามออกจากกัมพูชา รวมทั้งนำไปสู่กระบวนการสันติภาพและการเลือกตั้งเพื่อให้ชาวกัมพูชากำหนดอนาคตของตนเองในที่สุด