การวิเคราะห์ชาตกัฏฐกถาด้วยทฤษฎีมานุษยวิทยาสัญลักษณ์

Abstract

วิทยานิพนธ์ฉบับนี้มีจุดมุ่งหมายที่จะประยุกต์ทฤษฎีมานุษยวิทยาสัญลักษณ์ เพื่อวิเคราะห์ชาตกัฏฐกถา (ฉบับแปลของมหามกุฏราชวิทยาลัย เล่มที่ 55-64) ในฐานะพิธีกรรมเลื่อนสถานภาพจากพระโพธิสัตว์เป็นพระพุทธเจ้า ตลอดจนวิเคราะห์การบำเพ็ญทศบารมีของพระโพธิสัตว์ในฐานะคุณสมบัติของผู้เปลี่ยนผ่าน วิเคราะห์คุณลักษณะที่ปรากฏในอรรถกถาชาดกในฐานะคุณลักษณะของช่วงเปลี่ยนผ่าน และวิเคราะห์พิธีกรรมเปลี่ยนผ่านเปรียบเทียบกับพุทธปรัชญา ผลการศึกษาสรุปว่า ชาตกัฏฐกถาในฐานะคัมภีร์โพธิสัตวจรรยา คือพิธีกรรมเลื่อนสถานภาพจากพระโพธิสัตว์เป็นพระพุทธเจ้าที่มีแบบแผนขั้นตอนคล้ายคลึงกับพิธีกรรมเปลี่ยนผ่านโดยทั่วไปซึ่งประกอบด้วย ช่วงแยกตัว ช่วงเปลี่ยนผ่าน และช่วงรวมตัว พระโพธิสัตว์เป็นดั่งผู้เปลี่ยนผ่าน การบำเพ็ญทศบารมีจึงเป็นคุณสมบัติของผู้เปลี่ยนผ่านซึ่งประกอบด้วย การสละชีวิตทางโลก การยอมรับความเจ็บปวดและทุกข์ทรมาน และการมีปัญญาไม่ครบถ้วนสมบูรณ์ ขณะเดียวกันการละเว้นจากเรื่องเพศ และ communitas ในมหาสมาคมผู้ออกบวชในสำนักพระโพธิสัตว์ คือคุณสมบัติของช่วงเปลี่ยนผ่านทั้งสาเหตุของการเปลี่ยนผ่านและความเป็นช่วงเปลี่ยนผ่านของโลกและชีวิตของพระโพธิสัตว์ในแต่ละพระชาติต่างก็ถูกกำหนดโดยพุทธปรัชญาเป็นสำคัญ