ศักยภาพของการอยู่รอดและผลผลิตน้ำผึ้งของผึ้งพันธุ์ Apis mellifera ที่นำไปเลี้ยงในสวนยาง

Abstract

การศึกษาวิจัยได้นำผึ้งพันธุ์ (Apis mellifera Linn.) เข้าไปเลี้ยงในสวนยาง ซึ่งผึ้งสามารถเก็บน้ำหวานจากต่อมน้ำหวานภายนอกดอกจากต้นยาง น้ำหวานที่หลั่งออกมามีความเข้มข้นในช่วงเวลา ตั้งแต่เวลา 6.00-18.00 น. มีค่าเป็น 62.23 ±23.45 เปอร์เซ็นต์ ที่อุณหภูมิ 30.14±3.55 องศาเซลเซียส ความชื้นสัมพัทธ์ของอากาศ 59.50±16.26 เปอร์เซ็นต์ สัมประสิทธิของการแปรผันความเข้มข้นน้ำหวานในแต่ละชั่วโมงมีค่าเป็น 37.68 เปอร์เซ็นต์ ผึ้งเก็บน้ำหวานและเกสรจากยาง ได้ในช่วงเวลาตั้งแต่เดือนมกราคม-มีนาคม จากต่อมน้ำหวานบริเวณจุดรวมของก้านในประกอบ และในช่วงเดือนธันวาคม จากน้ำหวานที่หลั่งออกมาตามบริเวณใต้ใบ ผลผลิตน้ำผึ้งที่ได้จากการวิจัยในปี พ.ศ. 2526 จากรังผึ้งสองกลุ่มการทดลองที่มีน้ำหนักเฉลี่ยกลุ่มแรกรังละ 26.40±0.48 กก. และกลุ่มที่สองเฉลี่ยรังละ 18.80±2.10 กก. ความสามารถในการเก็บน้ำผึ้งสะสมเป็นจำนวน 13.22±2.70 และ 6.20±2.45 กก. ต่อรังตามลำดับ โดยมีระยะเวลาการเก็บสะสมน้ำหวานเป็นจำนวน 42 วัน น้ำผึ้งจากยางที่ผึ้งได้เก็บและผ่านขั้นตอนการบ่มโดยธรรมชาติที่สมบูรณ์แล้ว เป็นน้ำผึ้งสีเหลืองอ่อนใส รสหวานแหลมและมีกลิ่นหอมของน้ำผึ้งแท้บริสุทธิ์ โดยมีค่าความชื้นในน้ำผึ้ง 19.43±4.00 เปอร์เซนต์ ในช่วงเวลาอื่นๆ ผึ้งสามารถหาน้ำหวานจากพืชอาหารอื่นๆ ได้แก่ เงาะ (Nephelium lapaceum Linn.) (สองสายพันธุ์) และทุเรียน (Durio zibethinus Linn.) นอกจากนั้นยังสามารถหาเกสรได้จากดอกอินทรี (Peltophorum dasyrachis Kerz) กระถินนา (Xyris indica Linn.) และข้าวโพด (Zea mays Linn.) ซึ่งมีดอกในช่วงเดือนมกราคม และมีนาคม-เมษายน, มกราคม-กุมภาพันธ์, มีนาคม-พฤษภาคม, พฤศจิกายน-มกราคม และ พฤษภาคม-กันยายน ตามลำดับ การนำผึ้งเข้าไปเลี้ยงในช่วง 10 เดือนแรก ประสบปัญหาศัตรูของผึ้งเข้ารบกวนเป็นจำนวนมาก ต้องสูญเสียผึ้งไปเป็นจำนวน 7 รัง จาก 10 รัง ทดลองในปีแรกแต่ปีที่สองสามารถแก้ป้ญหาและไม่ประสบผลเสียหายใดๆ เลย ศัตรูที่สำคัญได้แก่ ต่อรัง (Vespa affinis indosinensis perez) ต่อรู (V.tropica Linn.) ต่อมดแดง (Vespa sp.) มดง่าม (Phidologiton diversus Jerdon) มดแดง (Oecophylla smaragdina Fabr.) ไร (Tropilaelaps clareae del. & B.) ไร (Varroa Jacobsoni Oude.) นกนางแอ่นตาล (Cypsiurus parvus Litchtenstein) นกนางแอ่นบ้าน (Apus affinis J.E. Gray) นกแซงแซ่วหางปลา (Dicrurus macrocercus Vieillot) นกแซงแซวสีเทา (D.leucophaeus Vieillot) นกจาบคาหัวสีส้ม (Merops leschenaultia Vieillot) นกจาบคาเล็ก (M.orientalis Latham) และนกจาบคาคอสีฟ้า (M.viridis Linn.)