ผลของวิตามินอีต่อการตายของเซลล์ประสาทในปมประสาทไขสันหลังและการงอกใหม่ของเส้นประสาทภายหลังการบาดเจ็บในหนูแรท

Abstract

เมื่อเส้นประสาทได้รับบาดเจ็บ จะเกิดกระบวนการเสื่อมสลายของเส้นประสาท เรียกว่า Wallerian degeneration และจะเกิดการงอกใหม่ของเส้นประสาทได้เอง (nerve regeneration) แต่มักใช้เวลานานและมีการตายของเซลล์ประสาทเกิดขึ้น จึงมีการพัฒนาวิธีการรักษา เพื่อให้การงอกใหม่มีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น วิตามินอีมีคุณสมบัติที่ช่วยลดการเกิดภาวะ oxidative stress ในงานวิจัยที่ผ่านมามีการพบผลดีของวิตามินอีในการรักษาโรคทางระบบประสาทที่เป็นผลจาก oxidative stress นอกจากนี้ภาวะเส้นประสาทบาดเจ็บก็มีการพบภาวะ oxidative stress ด้วย วิตามินอีจึงน่าจะส่งผลดีต่อภาวะเส้นประสาทบาดเจ็บ ดังนั้น วัตถุประสงค์ในการศึกษาครั้งนี้ เพื่อศึกษาผลของวิตามินอีต่อการสูญเสียเซลล์ประสาทรับความรู้สึกในปมประสาทไขสันหลัง (DRG) และการงอกใหม่ของ axon (axonal regeneration) หลังการบาดเจ็บของเส้นประสาท โดยทำการหนีบเส้นประสาท sciatic ที่ขาข้างซ้ายของหนู และป้อนวิตามินอีเข้าทางปาก ขนาด 100, 500 และ 1,000 mg/kg/day เป็นระยะเวลา 10 วัน แล้วทำการนับจำนวนเซลล์ประสาทในปมประสาทไขสันหลัง ที่ระดับ L4 พบว่า วิตามินอีขนาด 500 และ 1,000 mg/kg/day ช่วยบรรเทาการลดลงของจำนวนเซลล์ประสาทในปมประสาทไขสันหลังได้อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<0.01) เมื่อเทียบกับกลุ่ม 100 mg/kg/day และกลุ่มควบคุม จึงเลือกวิตามินอีขนาด 500 mg/kg/day มาศึกษาต่อในการทดลองที่ 2 โดยหนีบเส้นประสาท sciatic เหมือนการทดลองแรก แต่ใช้เวลานานกว่าที่ 3 สัปดาห์ แล้วทดสอบการคืนหน้าที่ของเส้นประสาทสั่งการของเส้นประสาท sciatic โดยวัดจากรอยพิมพ์เท้าหนูเพื่อคำนวณค่า sciatic functional index (SFI) พบว่า วิตามินอีขนาด 500 mg/kg/day ไม่มีผลต่อการคืนหน้าที่ของเส้นประสาทสั่งการของเส้นประสาท sciatic แต่ในลักษณะทางจุลกายวิภาค พบว่า สามารถช่วยเพิ่ม fiber density ใน segment ที่ 2 และ 3 และเพิ่มจำนวน myelinated nerve fiber ใน segment ที่ 3 ได้อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<0.05) เมื่อเทียบกับกลุ่มควบคุม ดังนั้นผลการทดลองที่กล่าวมาข้างต้น แสดงให้เห็นถึงคุณประโยชน์ของวิตามินอีต่อภาวะเส้นประสาทบาดเจ็บ โดยช่วยบรรเทาการลดลงของจำนวนเซลล์ประสาทใน DRG และให้ผลดีต่อการงอกใหม่ของเส้นประสาท sciatic