ต้นทุนและผลตอบแทนจากการลงทุนในการปลูกหน่อไม้ไผ่ตง ในจังหวัดปราจีนบุรี

Abstract

หน่อไม้ไผ่ตงเป็นสินค้าเกษตรกรรมชนิดหนึ่งที่มีผู้นิยมบริโภคทั้งในและต่างประเทศ ไผ่ตงสามารถปลูกได้เกือบทั่วทุกจังหวัดในประเทศไทย แต่จังหวัดที่มีเนื้อที่เพาะปลูกมากที่สุดได้แก่จังหวัดปราจีนบุรี ไผ่ตงเป็นพืชที่มีอายุยืนและให้ผลผลิตสูง สามารถทำรายได้ให้แก่เกษตรกรผู้ปลูกไผ่ตงเป็นอาชีพในจังหวัดปราจีนบุรีเป็นอย่างมาก ดังนั้นโครงการลงทุนทำสวนไผ่ตงในจังหวัดปราจีนบุรีจึงน่าจะเป็นโครงการหนึ่งที่ควรสนใจแก่การลงทุน วัตถุประสงค์หลักของวิทยานิพนธ์นี้คือ ศึกษาถึงต้นทุนและรายได้ตลอดจนผลตอบแทนจากการปลูกหน่อไม้ไผ่ตงในจังหวัดปราจีนบุรีในปีการเพาะปลูก 2528/2529 จำนวน 50 ราย ในขนาดเนื้อที่เพาะปลูก 1-10 ไร่ ซึ่งเป็นสวนขนาดเล็กที่เกษตรกรปลูกกันมากและยืดเป็นอาชีพหลักภายในช่วงระยะเวลา 10 ปีของการทำสวนไผ่ตง โดยศึกษาเฉพาะพันธุ์ไผ่ตงดำ เนื่องจากเป็นไผ่ตงพันธุ์ที่มีคุณภาพดีให้ผลผลิตในปริมาณสูง และสามารถทำรายได้ให้แก่เกษตรกรได้มากกว่าไผ่ตงพันธุ์อื่น ๆ การวิเคราะห์ผลตอบแทนจากโครงการทำสวนไผ่ตง ได้ใช้วิธีอัตราผลตอบแทนจากการลงทุน วิธีระยะเวลาจ่ายคืนทุน วิธีมูลค่าปัจจุบันสุทธิ และวิธีอัตราผลตอบแทนที่แท้จริงโดยใช้อัตราส่วนลดร้อยละ 8 และร้อยละ 13 ต่อปี ซึ่งอัตราดังกล่าวเป็นอัตราดอกเบี้ยเงินฝากประจำที่ธนาคารพาณิชย์ และอัตราดอกเบี้ยเงินกู้ของธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์การเกษตรตามลำดับ โดยในการคำนวณหารายได้นั้นได้ใช้ราคาขายส่งของหน่อไม้ไผ่ตงที่เกษตรกรได้รับที่ฟาร์ม กล่าวคือ ราคาขายหน่อไม้ไผ่ตงช่วงต้นและปลายฤดูกาลผลิตกิโลกรัมละ 5 บาท และราคาขายหน่อไม้ไผ่ตงช่วงกลางฤดูกาลผลิตกิโลกรัมละ 3 บาทหรือคิดเป็นราคาขายโดยเฉลี่ยกิโลกรัมละ 3.75 บาท ผลจากการศึกษาต้นทุนและรายได้จากการลงทุนทำสวนไผ่ตงปรากฏว่าเกษตรกรผู้ปลูกไผ่ตงจะเริ่มตัดหน่อไม้ไผ่ตงจำหน่ายได้ตั้งแต่สิ้นปีที่ 3 เป็นต้นไป และปริมาณหน่อไม้ไผ่ตงที่ผลิตได้จะแตกต่างกันไปในแต่ละปีขึ้นอยู่กับขนาดและอายุของต้นไผ่ตง กล่าวคือ ไผ่ตงปีแรก ๆ จะให้หน่อในปริมาณน้อย และหน่อมีขนาดเล็ก เมื่อไผ่ตงมีอายุมากขึ้นก็จะให้หน่อในปริมาณที่มากขึ้นและหน่อมีขนาดใหญ่ขึ้นจนกระทั่งไผ่ตงมีอายุ 10 ปี แล้ว ก็จะให้หน่อในขนาดและปริมาณค่อนข้างคงที่โครงการลงทุนทำสวนไผ่ตงในเนื้อเพาะปลูก 10 ไร่ จะเกิดต้นทุนโดยเฉลี่ยเป็นจำนวนเงิน 40,870.87 บาท/ฟาร์ม/ปี ในปีที่ 3 และจะเพิ่มขึ้นเป็น 52,922.89 บาท/ฟาร์ม/ปี ในปีที่ 10 โดยค่าวัสดุที่ใช้ในการทำสวนไผ่ตง อันได้แก่ ค่าปุ๋ย และ ค่าน้ำมันเชื้อเพลิง จะเป็นค่าใช้จ่ายที่เป็นปัจจัยสำคัญที่ทำให้ต้นทุนในการปลูกไผ่ตงมีค่าสูงขึ้น คิดเป็นร้อยละ 43.12 ของต้นทุนที่เกิดขึ้นทั้งหมด รายได้เฉลี่ยในปีที่ 3 เป็นจำนวน 25,500 บาท/ฟาร์ม/ปี และเพิ่มขึ้นเป็น 169.500 บาท/ฟาร์ม/ปี ในปีที่ 10 โดยในปีที่ 10 จะเป็นปีที่เกิดกำไรสูงที่สุด และตลอดอายุของการทำสวนไผ่ตง 10 ปี จะมีกำไรสุทธิรวมทั้งสิ้นประมาณ 506,053.69 บาท/ฟาร์ม/ปี คิดเป็นร้อยละ 56.56 ของรายได้ทั้งหมด (รายได้เฉลี่ยจากการขายหน่อและลำไม้ไผ่ตงดำ 4.19 บาท/กิโลกรัม ต้นทุน 1.82 บาท/กิโลกรัม กำไร 2.37 บาท/กิโลกรัม) จากการวิเคราะห์ผลตอบแทนจากการลงทุนปรากฏว่า โครงการลงทุนทำสวนไผ่ตงในเนื้อที่เพาะปลูก 10 ไร่ จะให้อัตราผลตอบแทนจากการลงทุนโดยเฉลี่ยร้อยละ 93.40 ต่อปี โดยจะได้รับทุนคืนภายในระยะเวลาประมาณ 5 ปี 3 เดือน และสำหรับผลตอบแทน ณ ระดับอัตราผลตอบแทนขั้นต่ำที่ต้องการ เท่ากับร้อยละ 8 และร้อยละ 13 ต่อปี จะมีมูลค่าปัจจุบันสุทธิจำนวน 248,242.40 บาท/ฟาร์ม และ 158,413 บาท/ฟาร์ม ตามลำดับ และจะได้รับผลตอบแทนที่แท้จริงในอัตราร้อยละ 37.49 อัตราผลตอบแทนที่ได้กล่าวมาข้างต้นนี้ยังมิได้คำนึงถึงผลตอบแทนที่จะได้รับภายหลังปีที่ 10 จนหมดอายุของพืช จึงสรุปได้ว่าการลงทุนทำสวนไผ่ตงในปัจจุบันจะได้รับผลตอบแทนที่คุ้มค่ากับการลงทุน ปัญหาในการทำสวนไผ่ตงที่เกษตรกรในจังหวัดปราจีนบุรีประสบได้แก่ปัญหาด้านต้นทุนที่ใช้ในการทำสวนไผ่ตง ปัญหาด้านการขาดแคลนน้ำ ปัญหาด้านปริมาณผลผลิตไม่คงที่ ปัญหาด้านการตลาด และด้านการส่งออก ตลอดจนปัญหาด้านเงินทุน สำหรับข้อเสนอแนะซึ่งใช้เป็นแนวทางในการแก้ไขปัญหาดังกล่าวได้แก่ 1. เกษตรกรควรเลือกพื้นที่การผลิตที่มีสภาพดินเหมาะสม และอยู่ใกล้แหล่งน้ำ ซึ่งมีน้ำเพียงพอตลอดฤดูการผลิต ตลอดจนเรียนรู้วิธีการทำปุ๋ยหมัก 2. ส่งเสริมให้เกษตรกรร่วมมือกันจัดตั้งกลุ่มเกษตรกรขึ้นเพื่อสร้างอำนาจต่อรองเพื่อให้การจำหน่ายหน่อไม้ไผ่ตงเป็นไปอย่างเหมาะสม และเป็นธรรมมากขึ้นตลอดจนควรมีการจัดตั้งสมาคมการค้าหน่อไม้ไผ่ตงระดับประเทศขึ้นเพื่อเป็นการควบคุมคุณภาพและพัฒนาผลผลิต เพื่อสามารถขยายตลาดจำหน่ายหน่อไม้ไผ่ตงให้กว้างขวางยิ่งขึ้น โดยได้รับความร่วมมือและช่วยเหลือจากหน่วยงานของรัฐบาลในด้านการควบคุมปริมาณผลผลิต การแปรสภาพหน่อไม้ไผ่ตง การเก็บรักษาหน่อไม้ไผ่ตงสด และการปรับปรุงการบรรจุหีบห่อ ตลอดจนการหาตลาดต่างประเทศเพิ่มขึ้น 3. ส่งเสริมให้เกษตรกรสมัครเป็นสมาชิกสหกรณ์การเกษตรเมืองปราจีนบุรีจำกัด เพื่อแก้ไขปัญหาด้านเงินทุน และเพื่อให้สามารถซื้อวัสดุที่ต้องใช้ในการทำสวนไผ่ตงในราคาที่ถูกลง ตลอดจนแนะนำให้เกษตรกรทำการปลูกพืชล้มลุกในระหว่างที่ไผ่ตงยังไม่ให้ผล จากปัญหาต่าง ๆ ดังกล่าวข้างต้น ถ้าหากได้มีการร่วมมือกันทุก ๆ ฝ่าย ในการขจัดปัญหาที่เกิดขึ้น คาดว่าการทำสวนไผ่ตงก็จะเป็นอาชีพหนึ่งที่จะช่วยทำให้เศรษฐกิจของเกษตรกรดีขึ้น ทั้งยังเป็นการเพิ่มรายได้ให้แก่ประเทศอันจะเป็นผลดีแก่เศรษฐกิจของประเทศโดยส่วนรวม