การพัฒนาโมดูลชุดฝึกอบรมการส่งเสริมการรู้สารสนเทศตามลักษณะของกลุ่มผู้เรียนสำหรับนักศึกษาปริญญาบัณฑิต

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาสภาพปัจจุบันของการจัดการรู้สารสนเทศของนักศึกษาปริญญาบัณฑิตในประเทศไทยและต่างประเทศ 2) วิเคราะห์การรู้สารสนเทศของนักศึกษาปริญญาบัณฑิตในประเทศไทย 3) พัฒนาโมดูลชุดฝึกอบรม 4) ติดตามผลการรู้สารสนเทศตามมาตรฐานการรู้สารสนเทศของนักศึกษาปริญญาบัณฑิต กลุ่มตัวอย่างสำหรับการวิจัยคือ 1) นักศึกษาระดับปริญญาบัณฑิตชั้นปีที่ 1 ที่ศึกษาในมหาวิทยาลัยในกำกับรัฐมหาวิทยาลัยของรัฐ และมหาวิทยาลัยเอกชน จำนวน 1,200 คน 2) นักศึกษาชั้นปีที่ 1 มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี จำนวน 40 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยคือ แบบสำรวจการรู้สารสนเทศ แบบทดสอบการรู้สารสนเทศ โมดูลชุดฝึกอบรมการรู้สารสนเทศตามลักษณะของกลุ่มผู้เรียนสำหรับนักศึกษาปริญญาบัณฑิต มี 3 แบบ คือ เอกสารชุดฝึกอบรมเว็บไซต์ และซีดีรอม โดยทั้ง 3 แบบประกอบด้วย หลักการและเหตุผล จุดประสงค์ การประเมินผลก่อนเรียน กิจกรรม การเรียนที่จัดตามจุดประสงค์ และการประเมินผลหลังเรียน เนื้อหาประกอบด้วย 6 โมดูล ตามมาตรฐานการรู้สารสนเทศ ผู้วิจัยนำโมดูลชุดฝึกอบรมการรู้สารสนเทศไปใช้ เริ่มจากใช้แบบทดสอบการรู้สารสนเทศ วิเคราะห์ข้อมูลโดยเปรียบเทียบกลุ่มมหาวิทยาลัย จำนวน 3 กลุ่ม ตามระดับการรู้สารสนเทศโดยการวิเคราะห์ความแปรปรวนแบบทางเดียว (One-way ANOVA) ด้วยการใช้สถิติทดสอบ F-test และทดสอบรายคู่ด้วยวิธีการของเชฟเฟ (Scheffe) จำแนกกลุ่มผู้เรียนที่ทดลองใช้โมดูลชุดฝึกอบรมการรู้สารสนเทศด้วยคะแนนเปอร์เซ็นไทล์ ใช้เอกสารชุดฝึกอบรม สำหรับผู้เรียนที่มีการรู้สารสนเทศระดับต่ำ เว็บไซต์และซีดีรอม สำหรับผู้เรียนที่มีการรู้สารสนเทศทุกระดับ ผลการวิจัยสรุปได้ดังนี้ 1. การจัดการเรียนการสอนการรู้สารสนเทศในประเทศไทยมีอยู่ 4 ประเภท ประเภทที่ 1 เป็นรายวิชาบังคับให้นักศึกษาชั้นปีที่ 1 เรียนทุกคน ประเภทที่ 2 จัดเป็นรายวิชาบังคับในบางคณะประเภทที่ 3 จัดเป็นรายวิชาเลือกในบางคณะ และประเภทที่ 4 มอบหมายให้สำนักหอสมุดดำเนินการ ด้านเนื้อหาที่เกี่ยวข้องกับการรู้สารสนเทศในประเทศไทยจะเน้นทักษะการรู้สารสนเทศในบางมาตรฐานเท่านั้น มาตรฐานที่ไม่ได้นำมาสอนคือมาตรฐานจริยธรรมสารสนเทศและมาตรฐานการเป็นผู้เรียนรู้ตลอดชีวิต สำหรับการจัดการเรียนการสอนการรู้สารสนเทศในต่างประเทศจะเน้นการเรียนการสอนรูปแบบบทเรียนออนไลน์ โดยมีห้องสมุดเป็นผู้ดำเนินการ 2. ระดับการรู้สารสนเทศของนักศึกษาระดับบปริญญาบัณฑิตในประเทศไทย ในภาพรวมอยู่ในระดับดีนักศึกษามหาวิทยาลัยเอกชน มีการรู้สารสนเทศอยู่ในระดับดีที่สุด รองลงมาคือนักศึกษามหาวิทยาลัยของรัฐและนักศึกษามหาวิทยาลัยในกำกับรัฐ เมื่อเปรียบเทียบการรู้สารสนเทศของนักศึกษาปริญญาบัณฑิตจากสถาบันอุดมศึกษาทั้ง 3 กลุ่มและและจำแนกตามมาตรฐาน พบว่านักศึกษาที่ศึกษาอยู่ในสถาบันอุดมศึกษาต่างกลุ่มกันโดยภาพรวมพบว่า การรู้สารสนเทศในมาตรฐานรวม ไม่มีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 3. ผลการทดลองใช้โมดูลชุดฝึกอบรมพบว่า ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของกลุ่มตัวอย่างทั้ง 3 กลุ่มหลังอบรมสูงกว่าก่อนอบรม อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05