การพัฒนามัลติเพล็กเรียลไทม์พีซีอาร์เพื่อการตรวจหาไวรัสชิคุนกุนยาและไวรัสเดงกี

Abstract

ไวรัสชิคุนกุนยาและไวรัสเดงกีเป็นไวรัสที่มียุงเป็นพาหะนำโรค ซึ่งไวรัสทั้งสองชนิดนี้เป็นไวรัสที่มีความสำคัญเนื่องจากเป็นสาเหตุของโรคไข้เลือดออก นำไปสู่การเสียชีวิตได้ โดยมีรายงานว่าในปี 2552 สำหรับเชื้อไวรัสชิคุนกุนยาที่ระบาดในไทยมีประมาณ 40,000 รายและ สำหรับสถิติทั่วโลกของไวรัสเดงกีมีผู้ติดเชื้อประมาณ 50 ล้านคนต่อปี และมีผู้เสียชีวิตประมาณ 25,000 คน นอกจากนี้ อาการโดยทั่วไปของการติดเชื้อไวรัสทั้งสองชนิดยังมีอาการใกล้เคียงกันและยังใกล้เคียงกับการติดเชื้อไวรัสตัวอื่นๆ หรืออาการหวัดทั่วๆไป นอกจากนี้ไวรัสชิคุนกุนยาสามารถทำให้เกิดอาการเรื้อรังได้ ดังนั้นวิธีการตรวจที่มีประสิทธิภาพและมีความน่าเชื่อถือจึงสำคัญ เพื่อประโยชน์ต่อการเฝ้าระวังและการรักษาโรคที่ถูกต้อง การศึกษานี้จึงได้ศึกษา complete genome ของไวรัสชิคุนกุนยา เพื่อศึกษาทางด้านลักษณะพันธุกรรมเพื่อดูว่ามีความใกล้เคียงกับสายพันธุ์ใดที่ระบาดและใช้เป็นข้อมูลเบื้องต้นในการพัฒนาวิธีการตรวจต่อไป โดยผลการศึกษาพบว่าไวรัสชิคุนกุนยาที่พบในประเทศไทยจัดอยู่ในสายพันธุ์ ECSA ซึ่งต่างจากการระบาดในอดีตที่ระบาดโดยสายพันธุ์ Asian จากนั้นจึงพัฒนาวิธีการตรวจไวรัสชิคุนกุนยาและไวรัสเดงกีโดยวิธีมัลติเพล็กเรียลไทม์ฑีซีอาร์ เพื่อความน่าเชื่อถือ รวดเร็ว และจำเพาะต่อไวรัสทั้งสองชนิดโดยผลการพัฒนาวิธีการนี้พบว่า มีประสิทธิภาพสูง มีความจำเพาะ น่าเชื่อถือ สามารถทำซ้ำได้ และไม่มีปฏิกิริยาข้ามต่อไวรัสทั้งสองชนิด และไวรัสชนิดอื่นๆ เช่นไวรัสตับอักเสบ ชนิด เอ, ซี, อี (Hepatitis A, C and E) หรือ ไวรัสที่ทำให้เกิดโรคไข้สมองอักเสบ (Japanese encephalitis virus, JEV) โดยเมื่อนำวิธีมัลติเพล็กเรียลไทม์ฑีซีอาร์ของทั้งไวรัสชิคุนกุนยาและไวรัสเดงกี ทดสอบกับตัวอย่างจำนวน 290 ตัวอย่าง ที่เป็นตัวอย่างทางคลินิกพบว่าวิธีการนี้มีความจำเพาะ 92.59%, ความไว 97.65% และความแม่นยำถึง 95.82% เมื่อเปรียบเทียบกับวิธีการพีซีอาร์ปกติ