ผลกระทบของการคุ้มครองมาตรการทางเทคโนโลยีที่ใช้คุ้มครองงานอันมีลิขสิทธิ์ : ศึกษาเปรียบเทียบระหว่างสนธิสัญญาลิขสิทธิ์กับความตกลงเขตการค้าเสรี

Abstract

มาตรการทางเทคโนโลยีเป็นเครื่องมือที่เจ้าของลิขสิทธิ์นำมาใช้เพื่อควบคุมการใช้ประโยชน์จากงานอันมีลิขสิทธิ์ของตนโดยไม่ได้รับอนุญาต ซึ่งจะทำให้เจ้าของลิขสิทธิ์ได้รับความคุ้มครองมากขึ้น จากที่เดิมจะได้รับความคุ้มครองภายใต้กฎหมายลิขสิทธิ์ ต่อมาเมื่อเจ้าของลิขสิทธิ์นำมาตรการทางเทคโนโลยีมาใช้ป้องกันการเข้าถึงหรือการทำซ้ำงานอันมีลิขสิทธิ์ของตนก็ถือเป็นการคุ้มครองอีกชั้นหนึ่ง และในชั้นสุดท้ายเป็นการให้ความคุ้มครองทางกฎหมายต่อมาตรการทางเทคโนโลยีนั้นอีกที โดยห้ามการหลีกเลี่ยงมาตรการทางเทคโนโลยี รวมถึงการผลิตหรือเผยแพร่เครื่องมือที่ใช้สำหรับการหลีกเลี่ยงมาตรการทางเทคโนโลยีดังกล่าวด้วย บทบัญญัติที่ให้ความคุ้มครองแก่มาตรการทางเทคโนโลยีมีปรากฏในความตกลงระหว่างประเทศเกี่ยวกับลิขสิทธิ์แบบพหุภาคี คือ สนธิสัญญาลิขสิทธิ์ และสนธิสัญญาการแสดงและสิ่งบันทึกเสียง ซึ่งเป็นเพียงการวางแนวทางไว้อย่างกว้างเท่านั้น ดังนั้น สหรัฐอเมริกาจึงพยายามผลักดันให้ประเทศต่างๆ ให้ความคุ้มครองแก่มาตรการทางเทคโนโลยีผ่านทางความตกลงเขตการค้าเสรีที่สหรัฐอเมริกาทำกับประเทศหรือกลุ่มประเทศต่างๆ เพื่อให้ประเทศภาคีอนุวัติการกฎหมายภายในให้คล้ายคลึงกับบทบัญญัติที่ให้ความคุ้มครองแก่มาตรการทางเทคโนโลยีของสหรัฐอเมริกา ที่ถูกวิจารณ์ว่าเป็นการให้ความคุ้มครองที่เกินไปกว่าพันธกรณีภายใต้สนธิสัญญาลิขสิทธิ์ และสนธิสัญญาการแสดงและสิ่งบันทึกเสียง หากประเทศไทยทำความตกลงเขตการค้าเสรีกับสหรัฐอเมริกาก็น่าจะต้องมีบทบัญญัติที่ให้ความ คุ้มครองแก่มาตรการทางเทคโนโลยีเช่นกัน และจะต้องมีการแก้ไขพระราชบัญญัติลิขสิทธิ์ พ.ศ. 2537 เพื่อให้สอดคล้องกับพันธกรณีภายใต้ความตกลงเขตการค้าเสรีฉบับดังกล่าวด้วย งานวิจัยนี้จึงมุ่งศึกษาถึงผลกระทบที่เกิดจากบทบัญญัติที่ให้ความคุ้มครองแก่มาตรการทางเทคโนโลยี และแนวทางของประเทศไทยในการบัญญัติบทบัญญัติดังกล่าว เพื่อให้เกิดความสมดุลระหว่างสิทธิของเจ้าของลิขสิทธิ์ และสิทธิของสาธารณชนในการใช้งานที่เป็นธรรมตามหลักกฎหมายลิขสิทธิ์ที่มีมานาน และเพื่อป้องกันมิให้เจ้าของลิขสิทธิ์ใช้ประโยชน์จาก บทบัญญัติที่ให้ความคุ้มครองแก่มาตรการทางเทคโนโลยีในการแสวงหาประโยชน์แก่ตนเองโดยไม่ตรงตามเจตนารมณ์ของบทบัญญัติดังกล่าว