แนวทางการพัฒนาธุรกิจลิสซิ่งในเชิงนิติศาสตร์

Abstract

ลิสซิ่งเป็นการให้สินเชื่อรูปแบบหนึ่งที่มีลักษณะเป็นการก่อนิติสัมพันธ์ระหว่างคู่สัญญาฝ่ายหนึ่งเรียกว่า “ผู้ให้เช่า” ได้ตกลงทำสัญญาจัดส่งอุปกรณ์กับบุคคลที่สามเรียกว่า “ผู้จัดส่งอุปกรณ์สินค้า” เป็นผลให้ผู้เช่าได้มาซึ่งสินค้าต้นทุน เครื่องจักร อุปกรณ์ต่างๆ ที่มีคุณลักษณะตามที่คู่สัญญาอีกฝ่ายหนึ่งเรียกว่า “ผู้เช่า” เป็นผู้กำหนดคุณลักษณะของอุปกรณ์สินค้าและเลือกผู้จัดส่งอุปกรณ์สินค้าหรือผู้ผลิต ตกลงเข้าทำสัญญาลิสซิ่งกับผู้ให้เช่าให้สิทธิผู้เช่าในการใช้อุปกรณ์สินค้าเป็นค่าตอบแทนสำหรับค่าเช่าที่ผู้เช่าจะต้องชำระ เนื่องจากว่าลิสซิ่งเป็นธุรกิจที่ค่อนข้างใหม่ ระบบกฎหมายของประเทศต่างไม่ยอมรับว่าลิสซิ่งเป็นเอกเทศสัญญาทางธุรกิจประเภทใหม่จะใช้หลักเกณฑ์ของเอกเทศสัญญาในเรื่องเช่าทรัพย์ เช่าซื้อ หรือซื้อขายมาใช้บังคับกับสัญญาลิสซิ่ง ซึ่งผลที่สุดในทางกฎหมายผู้ให้เช่าซึ่งมักจะมีกรรมสิทธิ์ในอุปกรณ์สินค้าต้องรับผิดในความชำรุดบกพร่องของอุปกรณ์สินค้าที่ตนส่งมอบ และในเรื่องของการรอนสิทธิ์รวมถึงความรับผิดในฐานะของผู้ผลิตอีกด้วย ประเทศไทยก็เช่นกันปัญหาคือว่าผู้ให้เช่ามีธุรกิจให้ยืมหรือให้เครดิตเยี่ยงธนาคารให้บุคคลทั่วไปกู้เงิน ธนาคารไม่ต้องรับผิดในกรณีที่มีผู้กู้เงินนำเงินไปลงทุนซื้ออุปกรณ์สินค้าเพราะเหตุใดผู้ให้เช่าในธุรกิจทำนองเดียวกันนี้จะต้องรับผิดอันเนื่องมาจากกรรมสิทธิ์ หรือทรัพย์สิทธิ์เพราะตนถือไว้เป็นประกันเท่านั้น ยิ่งไปกว่านั้นผู้ให้เช่าไม่ได้รู้ถึงคุณลักษณะของอุปกรณ์สินค้า ไม่ได้เป็นผู้กำหนดเลือกอุปกรณ์สินค้าและผู้ผลิตจึงไม่มีเหตุผลที่ให้ผู้ให้เช่าต้องรับผิดอันเนื่องมาจากความชำรุดบกพร่องหรือการรอนสิทธิ์ของอุปกรณ์สินค้า ในประเทศไทยลิสซิ่งเริ่มเข้ามามีบทบาทอย่างกว้างขวางเป็นเรื่องที่น่าสนใจศึกษาค้นคว้ากันต่อไป เพราะลิสซิ่งไม่ใช่เรื่องเช่าทรัพย์ เช่าซื้อ หรือซื้อขาย แต่เป็นเอกเทศสัญญาอีกลักษณะหนึ่งที่แตกต่างไปจากเช่าทรัพย์ เช่าซื้อ หรือซื้อขาย การนำเอาหลักเกณฑ์ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ในเรื่องเช่าทรัพย์ เช่าซื้อ หรือซื้อขายมาใช้จึงเป็นการไม่ถูกต้อง เห็นควรให้มีการบัญญัติกฎหมายลิสซิ่งเป็นการเฉพาะเพื่อใช้เป็นแนวทางในการประกอบธุรกิจลิสซิ่งต่อไป