มาตรการดำเนินการกับทรัพย์สินที่ได้มาจากการกระทำความผิด : ศึกษากรณีดอกผลของทรัพย์สินที่เกี่ยวกับการกระทำความผิด

Abstract

มาตราการดำเนินการกับทรัพย์สินที่ได้มาจากการกระทำความผิดถือเป็นมาตรการหนึ่งสำหรับควบคุมและปราบปรามอาชญากรรม โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อมุ่งขจัดผลประโยชน์ทางการเงินของอาชญากร อันเป็นแหล่งสนับสนุนในการก่อให้เกิดอาชญากรรมขึ้น โดยเฉพาะดอกผลที่เกี่ยวกับการกระทำความผิดในจำนวนที่มหาศาล ซึ่งถือได้ว่าเป็นมูลเหตุจูงใจที่สำคัญในการประกอบอาชญากรรมขึ้น มาตราการดำเนินการกับทรัพย์สินจึงถือเป็นมาตรการที่สำคัญอย่างยิ่ง และส่งผลให้ผู้กระทำความผิดไม่สามารถนำผลประโยชน์ดังกล่าวกลับมาเป็นต้นทุนในการประกอบอาชญากรรมได้อีก โดยถือได้ว่าเป็นการตัดถอนอำนาจในการก่ออาชญากรรมขององค์กรอีกรูปแบบหนึ่ง จากศึกษาวิจัยชี้ให้เห็นว่ามาตรการดำเนินการกับทรัพย์สินที่ได้มาจากการกระทำความผิดของประเทศไทยได้มีการวางมาตรการในการดำเนินการกับทรัพย์สินที่ได้จากการกระทำความผิดหลายรูปแบบด้วยกันตามกฎหมายที่มีการบัญญัติขึ้นในหลายลักษณะ ซึ่งในแต่ละมาตรการก็มีลักษณะที่เหมือนและแตกต่างกันไป สังเกตได้จากมาตรการดำเนินการกับทรัพย์สินนั้นบางฉบับสามารถใช้มาตรการดำเนินการกับทรัพย์สินที่ได้มาจากการกระทำความผิดได้ไม่ว่าผลประโยชน์นั้นจะถูกโยกย้าย หรือ มีการแปรสภาพเป็นทรัพย์สิน หรือ รายได้อื่นใด ๆ ก็ตาม แต่ในกฎหมายบางฉบับหากทรัพย์สินนั้นมีการแปรสภาพเป็นทรัพย์สินอื่นไปแล้ว ทรัพย์สินที่ได้มาจากการกระทำผิดดังกล่าวก็ไม่สามารถถูกดำเนินการตามมาตรการได้ หรือมาตรการดำเนินการกับทรัพย์สินในกฎหมายบางฉบับสามารถดำเนินการได้เฉพาะตัวทรัพย์ที่ได้มาจากการกระทำความผิดเป็นอย่างแท้จริงเท่านั้น หากทรัพย์สินที่ได้มาจากการกระทำความผิดดังกล่าวได้มีการสร้างผลประโยชน์ในรูปแบบอื่นเพิ่มขึ้นมา โดยเฉพาะดอกผลของทรัพย์สินที่เกี่ยวกับการกระทำความผิดแล้วนั้น กฎหมายในบางฉบับสามารถดำเนินการกับทรัพย์สินดังกล่าวได้อย่างจำกัด ดังนั้น จึงสมควรเสนอให้มีการพิจารณากำหนดมาตรการดำเนินการกับทรัพย์สินที่ได้มาจากการกระทำความผิดให้สามารถครอบคลุมไปถึงดอกผลของทรัพย์สินที่เกี่ยวกับการกระทำความผิดเพื่อความเหมาะสมกับระบบกฎหมายของไทย และสอดคล้องกับมาตรการดำเนินการกับทรัพย์สินที่ได้มาจากการกระทำความผิดตามหลักสากล ซึ่งจะทำให้การบังคับใช้กฎหมายของหน่วยงานในกระบวนการยุติธรรมสัมฤทธิ์ผลมากยิ่งขึ้น