การวิเคราะห์เปรียบเทียบแนวคิดการจัดการเรียนการสอนและลักษณะหนังสือเรียนวิชาวิทยาศาสตร์ ระดับประถมศึกษาก่อนและหลังการปฏิรูปการศึกษา

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ 3 ประการ คือ 1) เพื่อวิเคราะห์เปรียบเทียบแนวคิดการจัดการเรียนการสอนวิทยาศาสตร์ระหว่างก่อนและหลังการปฏิรูปการศึกษา 2) เพื่อวิเคราะห์เปรียบเทียบลักษณะหนังสือเรียนวิทยาศาสตร์ก่อนและหลังการปฏิรูปการศึกษา และ 3) เพื่อวิเคราะห์ผลของแนวคิดการจัดการเรียนการสอนวิทยาศาสตร์ก่อนและหลังปฏิรูปการศึกษาที่มีต่อลักษณะของหนังสือเรียน กลุ่มตัวอย่าง คือกลุ่มผู้ทรงคุณวุฒิ จำนวน 7คน และหนังสือเรียนวิทยาศาสตร์ในระดับประถมศึกษาระหว่างก่อนปฏิรูปการศึกษาและหลังปฏิรูปการศึกษา ของสำนักพิมพ์เอกชนและของสถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (สสวท.) จำนวน 18 เล่ม ได้แก่ หนังสือเรียนวิทยาศาสตร์ชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 จำนวน 6 เล่ม หนังสือเรียนวิทยาศาสตร์ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 จำนวน 6 เล่ม และหนังสือเรียนวิทยาศาสตร์ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 จำนวน 6เล่ม เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยครั้งนี้ คือ แบบสัมภาษณ์ และแบบวิเคราะห์หนังสือเรียนวิทยาศาสตร์ที่ผู้วิจัยสร้างขึ้นเพื่อวิเคราะห์เนื้อหาในแบบเรียน วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้การวิเคราะห์เนื้อหา และสถิติพื้นฐานด้านดัชนีความน่าอ่าน (Readability Index) และดัชนีความยากในการอ่าน (Reading Difficulty Index) ผลการวิจัยสรุปได้ดังนี้ แนวคิดการจัดการเรียนการสอนวิทยาศาสตร์ระหว่างก่อนและหลังการปฏิรูปการศึกษามีความแตกต่างกัน หนังสือเรียนมีค่าดัชนีความน่าอ่านและดัชนีความยากในการอ่านไม่แตกต่างกัน และแนวคิดการจัดการเรียนการสอนส่งผลให้หนังสือเรียนก่อนและหลังปฏิรูปการศึกษาแตกต่างกัน หลังปฏิรูปการศึกษามีการปรับเปลี่ยนวิธีการเขียนให้น่าอ่านและมีวิธีการนำเสนอเนื้อหาที่เร้าความสนใจของผู้เรียนทำให้ผู้เรียนเกิดทักษะกระบวนการคิด พร้อมกับลดเนื้อหาในหนังสือเรียนแต่เพิ่มกิจกรรมการเรียนรู้ให้ผู้เรียนเกิดการสืบค้น สำรวจ ทดลอง ฝึกการทำกิจกรรม เพื่อให้เกิดองค์ความรู้ และลดบทบาทของครูผู้สอนจากการเป็นผู้บอกเล่า บรรยาย สาธิต เป็นการวางแผนจัดกิจกรรมให้นักเรียนเกิดการเรียนรู้ กิจกรรมต่างๆ