ฤทธิ์ของพิษงูจงอาง (Ophiophagus Hannah) ต่อกล้ามเนื้อร่วมประสาท

Abstract

พิษงูจงอางจัดอยู่ในกลุ่มพิษต่อระบบประสาท ผู้ที่ถูกงูจงอางกัดจะเกิดอาการกล้ามเนื้ออ่อนแรงและเป็นอัมพาต ด้วยฤทธิ์ยับยั้งกล้ามเนื้อร่วมประสาทนี้ จึงเป็นที่น่าสนใจที่จะนำพิษงูจงอางมาพัฒนาเป็นยาเพื่อประโยชน์ทางการรักษา ดังนั้นการศึกษานี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาหาส่วนกึ่งบริสุทธิ์ของพิษงูจงอางที่มีฤทธิ์ยับยั้งกล้ามเนื้อร่วมประสาท และกลไกเบื้องต้นในการออกฤทธิ์ของส่วนกึ่งบริสุทธิ์นี้ โดยทำการศึกษาใน phrenic nerve - hemi-diaphragm preparations ที่แยกได้จากกายหนูเมาส์ ซึ่งจะทำการทดสอบฤทธิ์ยับยั้งกล้ามเนื้อร่วมประสาทที่ตอบสนองต่อการกระตุ้น phrenic nerve ด้วยไฟฟ้า ผลการศึกษาพบว่าพิษงูจงอาง (crude) มีฤทธิ์ยับยั้งกล้ามเนื้อร่วมประสาทขึ้นกับปริมาณความเข้มข้นที่ใช้ ทำการแยกพิษงูจงอางโดยผ่านลงใน Q-Sepharose column สามารถแยกได้ 7 ส่วน (F1-F7) F1 มีฤทธิ์ยับยั้งกล้ามเนื้อร่วมประสาทดีที่สุด นำ F1 มาแยกส่วนโดยผ่านลงไป Cellulofine GCL-1000 sf column ได้ 3 ส่วน (F1.1-F1.3) F1.2 มีฤทธิ์ยับยั้งกล้ามเนื้อร่วมประสาทดีที่สุด จึงทำการแยก F1.2 โดยผ่านลงใน SP-Sepharose column ทำให้ได้ส่วนกึ่งบริสุทธิ์ 4 ส่วน (F1.2.1-F1.2.4) ในการทดสอบฤทธิ์ยับยั้งกล้ามเนื้อร่วมประสาท เวลาที่ใช้ในการยับยั้งการหดตัวของกล้ามเนื้อที่ 50 เปอร์เซ็นต์ (50% inhibition) ของ crude venom (80 µg/ml), F1 (30.5 µg/ml), F1.2 (16.6 µg/ml), F1.2.1 (1.4 µg/ml), F1.2.2 (4.4 µg/ml). F1.2.3 (1.7 µg/ml) และ F1.2.4 (3.7 µg/ml) ได้แก่ 4.2±0.1, 4.6±0.2, 4.3±0.3, 30.7±2.0, 7.4±0.4, 12.8±0.3 และ 9.5±0.5 นาที ตามลำดับ จะเห็นได้ว่าส่วนกึ่งบริสุทธิ์ F1.2.2-F1.2.4 มีฤทธิ์ดี จึงนำมาศึกษากลไกเบื้องต้น พบว่าส่วนกึ่งบริสุทธิ์ทั้ง 3 ส่วนออกฤทธิ์ที่บริเวณ postsynaptic และไม่มีฤทธิ์ยับยั้งการหดตัวของกล้ามเนื้อเมื่อกระตุ้นกล้ามเนื้อโดยตรงด้วยไฟฟ้า