การศึกษาแบบจำลองการกระจายตัวของประชากรจากข้อมูลการใช้ประโยชน์ที่ดิน โดยวิธีการสถิติเชิงพื้นที่ : กรณีศึกษาจังหวัดสุพรรณบุรี

Abstract

ข้อมูลประชากรนับเป็นข้อมูลสำคัญที่ถูกใช้เป็นตัวแทนปัจจัยด้านเศรษฐกิจและสังคมในแบบจำลองการวิเคราะห์ข้อมูลเชิงพื้นที่ แต่เนื่องจากข้อมูลประชากรที่ใช้กันอยู่นั้นได้จากการสำรวจจัดเก็บเป็นรายพื้นที่เขตการปกครอง จึงมีรายละเอียดของการกระจายตัวเชิงพื้นที่ค่อนข้างต่ำ งานวิจัยนี้จึงได้ศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างข้อมูลประชากร และข้อมูลการใช้ประโยชน์ที่ดินในพื้นที่จังหวัดสุพรรณบุรี เพื่อจัดทำแบบจำลองการกระจายตัวของประชากรเชิงพื้นที่ ในรูปแบบของสมการความสัมพันธ์เชิงเส้น โดยมีการประยุกต์ใช้วิธีการและโปรแกรมเครื่องมือวิเคราะห์สถิติเชิงพื้นที่ ช่วยในการคัดเลือกตัวแปรประเภทการใช้ที่ดินที่นำมาใช้ในสมการ ผลการศึกษาวิเคราะห์การถดถอยเชิงเส้นของความสัมพันธ์ดังกล่าว โดยใช้หน่วยพื้นที่ช่องกริดขนาดต่างๆ กันได้ค่าสัมประสิทธิ์ของการกำหนด (R²) อยู่ในช่วง 0.6-0.9 โดยที่ค่าสัมประสิทธิ์สูงขึ้นเมื่อเพิ่มขนาดของหน่วยพื้นที่ช่องกริดที่ใช้วิเคราะห์ข้อมูล และจากการทดลองปรับปรุงแบบจำลองด้วยวิธีต่างๆ รวมทั้งการใช้เทคนิคการวิเคราะห์การถดถอยแบบถ่วงน้ำหนักทางภูมิศาสตร์ (GWR) พบว่าไม่สามารถเพิ่มค่าสัมประสิทธิ์ดังกล่าวได้มากนัก ซึ่งบ่งชี้ว่าแบบจำลองการกระจายตัวของประชากรในรูปแบบสมการความสัมพันธ์เชิงเส้น กับข้อมูลการใช้ประโยชน์ที่ดินเพียงปัจจัยเดียวนั้น ถึงแม้จะสามารถนำไปใช้ช่วยให้การประมาณค่าประชากรเชิงพื้นที่มีความผิดพลาดน้อยลง แต่ยังคงมีข้อจำกัดของระดับความละเอียดที่ได้ และการนำไปใช้กับพื้นที่อื่นที่มีลักษณะทางภูมิศาสตร์และสังคมแตกต่างออกไป