พฤติกรรมของนกหว้า Argusianus argus Linnaeus, 1766 ในสภาพกรงเลี้ยง

Abstract

การศึกษาแบบแผนพฤติกรรมของนกหว้า Argusianus argus ในสภาพกรงเลี้ยง สถานีวิจัยการเพาะเลี้ยงสัตว์ป่าเขาสอยดาว จังหวัดจันทบุรี ประเทศไทย ตั้งแต่เดือนกุมภาพันธ์ พ.ศ. 2546 ถึงเดือนมกราคม พ.ศ. 2547 ในนกหว้าเพศผู้และเพศเมียจำนวน 5 คู่ โดยจัดให้แต่ละคู่อยู่ในกรงเลี้ยงที่มีสภาพแวดล้อมคล้ายคลึงในธรรมชาติ พบว่าในช่วงฤดูผสมพันธุ์ตั้งแต่เดือนธันวาคมถึงเดือนมีนาคม นกหว้าเพศผู้แสดงพฤติกรรมเกี้ยวพาราสีเพศเมีย โดยการยกปีกและกางปีกแผ่ออกคล้ายพัดจนเห็นดอกดวง (ocelli) บนขนกลางปีกและมีการสั่นปีกเป็นจังหวะ เพื่อเป็นการดึงดูดให้เพศเมียสนใจ การเกี้ยวพาราสีเกิดขึ้นบ่อยในช่วงเช้า อย่างไรก็ตาม หากนกหว้าเพศผู้มีขนหางคู่กลางไม่สมบูรณ์หรือแหว่งขาดหายไปพฤติกรรมการเกี้ยวพาราสีจะไม่เกิดขึ้น โดยวิธีการสังเกตและจดบันทึกแบบแผนของพฤติกรรมทั่วไปและพฤติกรรมสังคม จะใช้ตาราง ethogram การถ่ายภาพ กล้องบันทึกภาพเคลื่อนไหว และเทปบันทึกเสียงเพื่อบันทึกเสียงร้องของนกหว้า นอกจากนี้มีการเปรียบเทียบทางสัณฐานวิทยาระหว่างนกหว้าที่โตเต็มวัยและที่ยังไม่โตเต็มวัยด้วย ผลจากการศึกษาพฤติกรรมของนกหว้าในสภาพกรงเลี้ยง นอกจากจะนำมาประยุกต์ใช้ในการพัฒนาการวางแผนจัดการเกี่ยวกับการเลี้ยงนกหว้า ซึ่งส่งผลต่อการเพิ่มจำนวนประชากรของนกหว้าแล้ว ยังเป็นประโยชน์ทางด้านการอนุรักษ์นกหว้าในพื้นที่ธรรมชาติอีกด้วย