ประสิทธิผลของโครงการศึกษาทางไกลผ่านดาวเทียมไทยคม : วิจัยกรณีการศึกษาแบบนอกระบบโรงเรียน อำเภอสันกำแพง จังหวัดเชียงใหม่

Abstract

ประเมินประสิทธิผลของโครงการศึกษาทางไกลผ่านดาวเทียมไทยคม ในทัศนะของผู้รับสาร โดยได้ดำเนินการวิจัย 4 รูปแบบคือ การวิจัยเชิงสำรวจโดยใช้แบบสอบถามนักศึกษาทางไกลผ่านดาวเทียม 300 คน นักศึกษาที่เรียนทางไกลสองระบบ 60 คนและสอบถามครูประจำกลุ่ม 25 คน การวิจัยจากเอกสาร การวิจัยแบบสัมภาษณ์ โดยสัมภาษณ์ผู้บริหารจำนวน 7 คน และการวิจัยแบบสังเกตภายใต้ทฤษฎีความหมายหน้าที่ และบทบาทของการสื่อสารต่อการศึกษานอกระบบ ผลการวิจัยพบว่า 1. การศึกษาทางไกลผ่านดาวเทียมสามารถเปิดโอกาสให้ประชาชน เข้าถึงระบบการศึกษาด้วยความเสมอภาค และเท่าเทียมกันได้ระดับหนึ่ง โดยไม่จำกัดเพศ อายุ อาชีพ และรายได้ 2. การศึกษาทางไกลผ่านดาวเทียมสามารถขยายโอกาสทางการศึกษาให้กับประชาชน กลุ่มอาชีพใหม่ๆ บางกลุ่มได้เข้ามาศึกษา 3. ด้านประสิทธิภาพการทำงานของผู้ให้บริการส่วนใหญ่ ครูยังไม่ได้ใช้โทรทัศน์เพื่อการศึกษา เพราะออกอากาศไม่ตรงเวลาโทรทัศน์ยังไม่ได้เปลี่ยนกระบวนการเรียนการสอน ด้านเนื้อหาในรายการโทรทัศน์วิชาวิทยาศาสตร์ 1 ภาษาอังกฤษ และส่งเสริมคุณภาพชีวิต 1 กลุ่มตัวอย่างส่วนใหญ่เห็นว่าครูสอนทางโทรทัศน์ สามารถสอนเสริม/ทดแทนการขาดครูได้ แต่วิชาคณิตศาสตร์ไม่ได้เพราะไม่สามารถซักถามได้ 4. คุณภาพของนักศึกษาทางไกลผ่านดาวเทียมส่วนใหญ่เห็นว่า การศึกษาทางไกลผ่านดาวเทียมช่วยได้ นักศึกษามีผลการเรียนดีขึ้น มีประโยชน์ เป็นการยกระดับการศึกษาให้สูงขึ้น และสามารถนำมาประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวันได้มากที่สุด แต่อาจมีพื้นความรู้ไม่พอถ้าต้องการใช้ประโยชน์ในการศึกษาต่อ 5. ด้านการบริหารการจัดการพบปัญหา-อุปสรรค ด้านการประสานงานการผลิตรายการ ด้านเวลา ด้านบุคลากร ด้านเทคนิค และด้านงบประมาณ ในอนาคตน่าจะนำระบบการปฏิรูปการศึกษามาใช้ โดยจะกระจายอำนาจการบริหารงานสู่องค์กรท้องถิ่น ให้เข้าถึงบทบาทด้านการบริหารงานการศึกษา