ปัจจัยที่มีผลต่อความตั้งใจเปลี่ยนรูปแบบการเดินทาง จากรถยนต์ส่วนบุคคลเป็นรถขนส่งสาธารณะ ในกรุงเทพมหานคร

Abstract

งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อตรวจสอบ ปัจจัยเชิงจิตวิทยา ของผู้ใช้รถยนต์ส่วนบุคคล ที่ส่งผลต่อความตั้งใจเปลี่ยนรูปแบบการเดินทางเป็นการใช้รถขนส่งสาธารณะ กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ศึกษา คือ ผู้ที่เดินทางด้วยรถยนต์ส่วนบุคคลไปทำงานเป็นประจำในกรุงเทพมหานครจำนวน 557 ตัวอย่าง การสำรวจข้อมูล ใช้แบบสอบถามเป็นเครื่องมือในการเก็บข้อมูล โดยข้อมูลที่ได้ถูกนำไปวิเคราะห์เป็น 3 ส่วน คือ ส่วนแรกใช้สถิติเชิงพรรณนา ส่วนที่สองการวิเคราะห์องค์ประกอบเชิงยืนยัน (Confirmatory Factor Analysis, CFA) และส่วนสุดท้ายการวิเคราะห์ด้วยแบบจำลองสมการเชิงโครงสร้าง (Structural Equation Modeling, SEM) งานวิจัยนี้สร้าง และตรวจสอบตัวแปรแฝงที่สามารถอธิบายพฤติกรรมความตั้งใจที่จะเปลี่ยนรูปแบบการเดินทางเป็นรถขนส่งสาธารณะโดยมี ตัวแปรแฝง 3 ด้าน ประกอบไปด้วย ทัศนคติที่มีต่อรถขนส่งสาธารณะ การคล้อยตามบุคคลรอบข้าง และการรับรู้ถึงความยากง่ายในการเดินทาง โดยถูกสร้าง และเชื่อมโยงกับพฤติกรรมความตั้งใจตามทฤษฎีพฤติกรรมตามแบบแผน (TPB) ผลการวิจัย พบว่า การคล้อยตามบุคคลรอบข้าง ส่งผลมากที่สุดต่อความตั้งใจเปลี่ยนรูปแบบการเดินทาง ความเคยชินมีผลกระทบน้อยต่อการตัดสินใจเปลี่ยนรูปแบบการเดินทาง และตัวแปรด้านคุณลักษณะส่วนบุคคลของผู้เดินทาง รายได้ ลักษณะการเดินทาง และระยะทางการเดินทาง ส่งผลต่อการตัดสินใจในการเปลี่ยนรูปแบบการเดินทางด้วยเช่นกัน ตัวแปรแฝงทั้งหมดจะถูกรวมเข้าไปในแบบจำลองซึ่งสามารถอธิบายพฤติกรรมความตั้งใจใช้รถขนส่งสาธารณะได้ถึง 45% และผลของงานวิจัยนี้สามารถสร้างความเข้าใจเพิ่มเติมเกี่ยวกับพฤติกรรมการเดินทาง และบ่งบอกถึงตัวแปรแฝงที่ส่งผลต่อการเปลี่ยนรูปแบบการเดินทาง เพื่อที่ใช้เป็นแนวทางในการวางแผนการส่งเสริมการใช้รถขนส่งสาธารณะจากตัวแฝงที่ได้