การพัฒนารูปแบบการดูแลสุขภาพตนเองสำหรับครูวัยก่อนเกษียณอายุราชการ

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาและศึกษาผลการใช้รูปแบบการดูแลสุขภาพตนเองสำหรับครูวัยก่อนเกษียณอายุราชการ ประชากรเป็นครูอายุระหว่าง 45-59 ปี ในเขตกรุงเทพมหานคร กลุ่มตัวอย่าง ได้แก่ ครูโรงเรียนนิพัทธ์วิทยา ที่เป็นกลุ่มทดลอง และครูโรงเรียนอำนวยศิลป์ธนบุรี ที่เป็นกลุ่มควบคุม ซึ่งได้มาด้วยวิธีการสุ่มแบบหลายขั้นตอน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ประกอบด้วย แบบบันทึกภาวะสุขภาพ แบบวัดการปฏิบัติกิจกรรมรายสัปดาห์ แบบวัดความพึงพอใจต่อกิจกรรม และแบบประเมินการดูแลสุขภาพตนเอง สถิติที่ใช้ ได้แก่ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐานของคะแนนที่ได้จากภาวะสุขภาพและแบบประเมินการดูแลสุขภาพตนเอง ระหว่างกลุ่มทดลองและกลุ่มควบคุม โดยการทดสอบค่าที วิเคราะห์ข้อมูลความแปรปรวนหลายตัวแปรแบบวัดซ้ำ และทดสอบความมีนัยสำคัญของความแตกต่างค่าเฉลี่ยเป็นรายคู่ ด้วยวิธี แอลเอส ดี กำหนดระดับความมีนัยสำคัญทางสถิติที่ .05 ผลการวิจัย ปรากฎว่า 1. รูปแบบการดูแลสุขภาพตนเองสำหรับครูวัยก่อนเกษียณอายุราชการที่พัฒนาขึ้นประกอบด้วย แนวคิด ทฤษฎีที่เกี่ยวข้อง วัตถุประสงค์ กระบวนการจัดกิจกรรม (กิจกรรมด้านอาหาร ด้านการออกกำลังกาย และด้านการพักผ่อน รวม 12 กิจกรรม) และการนำไปใช้ ซึ่งได้วิเคราะห์ความตรงเชิงเนื้อหา และนำมาหาค่าดัชนีความสอดคล้อง ได้ค่าเท่ากับ 0.71 นับว่าเป็นรูปแบบที่มีประสิทธิภาพและสามารถนำไปใช้ทดลองได้ 2. ผลการทดลองใช้รูปแบบ พบว่า กระบวนการกิจกรรมการดูแลสุขภาพตนเองสำหรับครูวัยก่อนเกษียณอายุราชการที่พัฒนาขึ้นส่งผลให้ 1) ค่าเฉลี่ยภาวะสุขภาพของกลุ่มทดลองก่อนการทดลองและหลังการทดลอง ไม่แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 แต่ค่าเฉลี่ยหลังการทดลองภาวะสุขภาพเพิ่มขึ้นเล็กน้อย 2) ค่าเฉลี่ยภาวะสุขภาพของกลุ่มทดลองและกลุ่มควบคุมหลังการทดลอง ไม่แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 แต่ค่าเฉลี่ยหลังการทดลองภาวะสุขภาพเพิ่มขึ้นกว่ากลุ่มควบคุม 3) ค่าเฉลี่ยคะแนนการปฏิบัติเพื่อดูแลสุขภาพตนเองของกลุ่มทดลองก่อนการทดลองและหลังการทดลอง ไม่แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 แต่ค่าเฉลี่ยหลังการทดลองเพิ่มขึ้นกว่าก่อนการทดลองเล็กน้อย ซึ่งแสดงให้เห็นว่า กลุ่มทดลองมีการดูแลสุขภาพเพิ่มขึ้น 4) ค่าเฉลี่ยคะแนนการปฏิบัติเพื่อดูแลสุขภาพตนเองของกลุ่มทดลองและครูกลุ่มควบคุมหลังการทดลอง ไม่แตกต่างกัน อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 แต่ ค่าเฉลี่ยคะแนนปฏิบัติของกลุ่มทดลองเพิ่มขึ้นกว่ากลุ่มควบคุม 5) กลุ่มทดลองที่ทดลองใช้รูปแบบกิจกรรมการดูแลสุขภาพตนเอง มีความพึงพอใจต่อการจัดกิจกรรม โดยรวมอยู่ในระดับมากที่สุด