ผลลัพธ์ของการจัดการด้านยาในผู้ป่วยนอกโรคเบาหวาน

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลของการจัดการด้านยา ในแง่ผลลัพธ์ทางคลินิก ได้แก่ ผลการควบคุมระดับน้าตาลในเลือด ความดันโลหิต ไขมันในเลือด ปัญหาจากการใช้ยา และ ผลลัพธ์ทางด้านความเป็นมนุษย์ ได้แก่ คุณภาพชีวิตทางด้านสุขภาพ และคุณภาพชีวิตจากการใช้ ยา การวิจัยทางคลินิกรูปแบบกึ่งทดลอง เปรียบเทียบผลลัพธ์ก่อนและหลังได้รับการจัดการด้านยา โดยไม่มีกลุ่มควบคุม เก็บข้อมูลและติดตามผล ณ โรงพยาบาลบารุงราษฎร์ อินเตอร์เนชั่นแนล ระหว่างเดือนพฤษภาคม 2555 ถึงตุลาคม 2556 ผู้ป่วยนอกโรคเบาหวานจานวนทั้งสิ้น 126 คนที่ ไม่เคยพบเภสัชกรประจาคลินิกการจัดการด้านยา (Medication Therapy Management Clinic) ได้รับการดูแลตามกระบวนการจานวน 2 ครั้งติดต่อกัน ห่างกันครั้งละ 1-3 เดือน ประเมิน และเก็บข้อมูล เดือนที่ 0, 3 และ 6 จากฐานข้อมูลผู้ป่วยนอกและสัมภาษณ์ผู้ป่วยเพื่อตอบ แบบสอบถามก่อนและหลังได้รับการจัดการด้านยา ประเมินคุณภาพชีวิตด้านสุขภาพโดยวิธี มาตรฐานด้วยแบบวัดคุณภาพชีวิตทั่วไป EuroQoL (EQ-5D) และแบบวัดคุณภาพชีวิตเฉพาะ ผู้ป่วยโรคเบาหวาน Diabetes-39 (D-39) และประเมินคุณภาพชีวิตจากการใช้ยาโดยวิธีวัดแบบ รายบุคคลด้วยการดัดแปลงเครื่องมือ Patient Generated Index (PGI) วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติ เชิงพรรณนา และสถิติวิเคราะห์ความแปรปรวนแบบวัดซ้า ( repeated measures ANOVA) ผล การศึกษาพบว่า การจัดการด้านยาโดยเภสัชกรสามารถช่วยให้ผู้ป่วยเบาหวานมีค่าผลลัพธ์ทาง คลินิกที่ดีขึ้นอย่างมีนัยสาคัญทางสถิติ โดยระดับน้าตาลในเลือดหลังอดอาหารลดลง 7.9 มก./ดล. (p=0.022) ค่าน้าตาลเฉลี่ยสะสมลดลงร้อยละ 0.3 (p=0.005) ค่าเฉลี่ยความดันโลหิตซิสโตลิกลด ลง 5 มม.ปรอท (p=0.003) ระดับแอลดีแอลคอเลสเตอรอลลดลง 10 มก./ดล. (p=0.001) ผู้ป่วย มีจานวนปัญหาจากการใช้ยาเฉลี่ยต่อคนลดลงจาก 2 ปัญหา เหลือ 0.9 ปัญหา ( p<0.001) และ คะแนนคุณภาพชีวิตทางด้านสุขภาพเมื่อประเมินด้วย EQ-5D และ D-39 และคุณภาพชีวิตจาก การใช้ยาเมื่อประเมินโดยวิธี PGI ดีขึ้นอย่างมีนัยสาคัญทางสถิติ