การพัฒนาเครื่องมือประเมินผลลัพธ์ด้านการรักษาด้วยการใช้ยาที่ได้จากการรายงานของผู้ป่วย: คุณภาพชีวิตด้านยา

Abstract

วัตถุประสงค์: เพื่อตรวจสอบความตรงทางเนื้อหาและคุณสมบัติทางด้านจิตวิทยาโดยเบื้องต้นของแบบประเมินผลลัพธ์ด้านการรักษาด้วยการใช้ยาที่ได้จากการรายงานของผู้ป่วยสำหรับคุณภาพชีวิตด้านยา (PROMPT-QoL) วิธีการศึกษา: ผู้วิจัยนำ PROMPT-QoL ซึ่งมีข้อคำถามจำนวน 43 ข้อ ไปให้ผู้เชี่ยวชาญจำนวน 15 ท่าน ประเมินความสอดคล้องของข้อคำถามกับมิติของคำถาม เพื่อนำข้อมูลมาคำนวณค่าดัชนีความตรงทางเนื้อหา หลังจากนั้นผู้วิจัยนำ PROMPT-QoL ไปตรวจสอบความตรงทางเนื้อหากับอาสาสมัครซึ่งเป็นผู้ป่วยนอกจำนวน 60 คน ที่มีการใช้ยาต่อเนื่องกันเป็นเวลาอย่างน้อย 3 เดือน ณ โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ สภากาชาดไทย โดยใช้เทคนิคสัมภาษณ์เชิงปัญญาจำนวน 6 รอบ ๆ ละ 10 คน และตรวจสอบคุณสมบัติทางด้านจิตวิทยาโดยเบื้องต้นของ PROMPT-QoL โดยใช้ทฤษฎีทดสอบแบบดั้งเดิมและราสซ์โมเดล ผลการศึกษา: ข้อคำถามทุกข้อใน PROMPT-QoL มีค่าดัชนีความตรงทางเนื้อหาของคำถามแต่ละข้อตั้งแต่ 0.80 เป็นต้นไป และมีค่าดัชนีความตรงทางเนื้อหาของคำถามในแต่ละมิติตั้งแต่ 0.90 เป็นต้นไป ปัญหาของ PROMPT-QoL ที่พบมากที่สุดจากการสัมภาษณ์เชิงปัญญา ได้แก่ อาสาสมัครไม่แน่ใจว่าผลกระทบต่อร่างกายและสังคมที่ได้รับเกิดจากการใช้ยาและอาการข้างเคียงของยา หรือเกิดจากโรค/อายุ/หรือการรักษาโดยวิธีอื่น พบมิติของคำถามจำนวน 2 มิติ ที่มีค่าสัมประสิทธิ์แอลฟาต่ำกว่า 0.70 และมีมิติของคำถามจำนวน 5 มิติ ที่มีค่า person reliability ต่ำกว่า 0.80 จากข้อคำถามจำนวน 42 ข้อ พบข้อคำถามจำนวน 8 ข้อ ที่มีค่า infit mean-squares และ/หรือค่า outfit mean-squares ต่ำกว่า 0.70 หรือมากกว่า 1.30 สรุป: ข้อคำถามทุกข้อใน PROMPT-QoL ซึ่งประเมินโดยผู้เชี่ยวชาญมีความตรงทางเนื้อหาอยู่ในเกณฑ์ที่ดี ข้อคำถามโดยส่วนใหญ่มีความเหมาะสมของข้อคำถามสอดคล้องกับราสซ์โมเดล แต่อย่างไรก็ตามควรมีการศึกษาเพื่อทดสอบคุณสมบัติทางด้านจิตวิทยาโดยสมบูรณ์ของ PROMPT-QoL ในผู้ป่วยจำนวนมากเป็นลำดับต่อไป