การเชื่อมโยงมุมมองทางสายตาในการออกแบบภูมิทัศน์เมืองชายทะเล กรณีศึกษา เมืองพัทยา

Abstract

งานวิจัยชิ้นนี้ มุ่งเน้นการศึกษาหลักการสากลในการออกแบบภูมิทัศน์เมืองชายทะเลในประเด็นของการเชื่อมโยงมุมมองทางสายตาจากวรรณกรรมและกรณีศึกษาที่เกี่ยวข้อง รวมทั้งระบุปัญหาและศักยภาพในด้านการเชื่อมโยงมุมมองทางสายตาเพื่อสร้างภูมิทัศน์เมืองชายทะเลพัทยาที่มีเอกลักษณ์และประสิทธิภาพ เพื่อเสนอแนะแนวความคิดเบื้องต้นทางในการออกแบบภูมิทัศน์เมืองชายทะเล จากการศึกษาพบว่า ภูมิทัศน์เมืองชายทะเลหรือเมืองริมน้ำที่เหมาะสมนั้น เกิดจากการสร้างสมดุลของสิ่งปลูกสร้างและธรรมชาติ ให้เกิดการเชื่อมโยงมุมมองทางสายตาจากสถานที่สำคัญในเมืองไปสู่พื้นที่ชายทะเลหรือพื้นที่ริมน้ำ รวมทั้งการเชื่อมโยงมุมมองระหว่างสถานที่สำคัญต่างๆ เข้าด้วยกัน ทั้งนี้ การเชื่อมโยงเพื่อให้เกิดมุมมองทางสายตาที่ดีดังกล่าว อาจทำได้โดยการออกแบบภูมิทัศน์เมือง ทั้ง “ภูมิทัศน์ทางสัญจร” และ “ภูมิทัศน์อาคาร” ในปัจจุบันเมืองพัทยา โดยเฉพาะอย่างยิ่งพื้นที่ริมทะเลยังขาดประสิทธิภาพของการเป็นพื้นที่สาธารณะที่ดีและมีเอกลักษณ์ อันเกิดจากการขาดการเชื่อมโยงมุมมองทางสายตาเป็นประเด็นสำคัญประการหนึ่ง การเชื่อมโยงมุมมองทางสายตาสามารถฟื้นคืนศักยภาพและความเป็นเอกลักษณ์ของเมืองชายทะเลกลับมาได้ โดยผู้วิจัยได้สรุปแนวทางการออกแบบภูมิทัศน์เมืองชายทะเล โดยเน้นการเชื่อมโยงมุมมองทางสายตาไว้ทั้งหมด 7 ข้อ ได้แก่ 1) กำหนดขนาดของบล็อกอาคารให้สอดคล้องกับโครงข่ายการสัญจรที่เอื้อต่อการเดินเท้าเชื่อมโยงพื้นที่เมืองและพื้นที่ชายทะเล 2) กำหนดแนวความชัดเจนของแนวกำแพงถนนสู่ทะเล และความต่อเนื่องของกิจกรรมที่ต่อเนื่องของพื้นที่เมืองไปยังพื้นที่ชายทะเล 3) กำหนดรูปแบบอาคารบริเวณหัวมุมถนนสำคัญ ให้เปิดมุมมองมุมกว้าง (panoramic view) สำหรับคนเดินเท้า 4) ควรมีการถ่ายเทความสูง จัดวางตำแหน่งของอาคาร ตลอดจนการกำหนดรูปร่าง เพื่อไม่ให้เกิดแนวกำแพงอาคารสูงริมทะเลจนส่งผลให้เกิดการบดบังวิวทะเลซึ่งกันและกัน 5) กำหนดรูปแบบการใช้ประโยชน์ที่ดินริมทะเลและพื้นที่ต่อเนื่อง ระบุย่านการค้าเพื่อเอื้อให้เกิดกิจกรรมต่อเนื่อง 6) กำหนดรูปแบบกิจกรรมที่เหมาะสมกับเมืองท่องเที่ยว 7) กำหนดแนวการติดตั้งอุปกรณ์ประกอบถนน ป้ายร้านค้า ป้ายโฆษณา ป้ายจราจร พืชพรรณ ที่ไม่บดบังมุมมองสำคัญไปสู่ทะเล