แนวทางการปรับปรุงอาคารในการจัดสิ่งอำนวยความสะดวก สำหรับผู้พิการและผู้สูงอายุ กรณีศึกษาโรงแรมในเขตกรุงเทพฯ

Abstract

ประเทศไทยเป็นหนึ่งในหลายประเทศที่ให้ความสำคัญกับการท่องเที่ยว ซึ่งมีบทบาทสำคัญในการสร้างรายได้ให้กับประเทศในอันดับต้นๆโดยธุรกิจการท่องเที่ยวปัจจุบันมีแนวโน้มการเติบโตทางการตลาดทั้งนักท่องเที่ยวที่เป็นผู้พิการและผู้สูงอายุ มีจำนวนมากขึ้น ดังนั้นธุรกิจบริการที่พักประเภทโรงแรมจึงเข้ามามีส่วนเกี่ยวข้องเชื่อมโยงกับการพัฒนาธุรกิจการท่องเที่ยวไปพร้อมๆกัน ซึ่งถือว่าแนวทางในการปรับปรุงโรงแรมที่ยังขาดการจัดสิ่งอำนวยความสะดวกเป็นการจุดประกายให้ทุกๆโรงแรมมีการส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพให้เป็นมาตรฐานระดับสากล การศึกษาวิจัยเน้นผลในเรื่องลักษณะทางด้านกายภาพโดยมีวัตถุประสงค์การศึกษา : ศึกษาหลักเกณฑ์มาตรฐาน กฎหมายที่เกี่ยวข้องกับการจัดสิ่งอำนวยความสะดวกสำหรับผู้พิการและผู้สูงอายุ เพื่อนำมากำหนดรายการในการสำรวจสภาพกายภาพ (Check List) อาคารประเภทโรงแรม และเพื่อศึกษาสภาพกายภาพ สภาพปัญหาในการจัดสิ่งอำนวยความสะดวกต่างๆ รวมทั้งหาข้อเสนอแนะในการปรับปรุงสภาพกายภาพอาคารเดิม ความเป็นไปได้ในการจัดสิ่งอำนวยความสะดวกสำหรับผู้พิการและผู้สูงอายุ โดยการดำเนินการศึกษาแบ่งเป็น 2 ช่วง คือ 1.ช่วงการสำรวจสภาพทางกายภาพ สภาพปัญหาในการจัดสิ่งอำนวยความสะดวกฯ 2.ช่วงการสัมภาษณ์ผู้ใช้อาคาร เจ้าของอาคารหรือผู้มีส่วนเกี่ยวข้องกับทางโรงแรม จากผลการศึกษาสภาพกายภาพ สภาพปัญหาในการจัดสิ่งอำนวยความสะดวกสำหรับผู้พิการและผู้สูงอายุ ส่วนใหญ่มีการจัดไม่ตรงตามหลักเกณฑ์มาตรฐาน 13 ข้อที่กำหนดไว้ โดยโรงแรมระดับ 5 ดาวมีการจัดสิ่งอำนวยความสะดวกครบแต่มีสิ่งอำนวยความสะดวกไม่ถูกต้องตามหลักเกณฑ์มาตรฐาน ส่งผลทำให้ผู้ใช้งานทั้งผู้พิการ ผู้สูงอายุเกิดปัญหาและอุปสรรคในการใช้งานสิ่งอำนวยความสะดวกต่างๆภายในโรงแรม รองลงโรงแรมมาตรฐานระดับ 4 ดาว มีการจัดสิ่งอำนวยความสะดวกเพียงบางส่วนของพื้นที่ในการใช้งานเท่านั้นโดยการเข้าใช้งานได้นั้นอาจจะต้องขอความช่วยเหลือจากผู้อื่นหรือพนักงานบริการ และโรงแรมมาตรฐานระดับ 3 ดาว ยังขาดการจัดสิ่งอำนวยความสะดวกในการใช้งาน ซึ่งจากการเก็บรวบรวมข้อมูลจากการสำรวจ การสัมภาษณ์สามารถสรุปผลการวิจัยเพื่อหาข้อเสนอแนะแนวทางในการปรับปรุงอาคารได้ดังนี้ 1.แนวทางการปรับปรุงอาคารประเภทโรงแรมควรคำนึงถึงลักษณะพฤติกรรมการใช้งาน การเข้าถึง ความสัมพันธ์ในการเชื่อมโยงของพื้นที่ใช้งานสิ่งอำนวยความสะดวกต่างๆภายในโรงแรมและความเป็นไปได้ในการปรับปรุงโรงแรมต้องคำนึงถึงปัจจัยด้านต่างๆเข้ามาเกี่ยวข้องด้วย อาทิเช่น นโยบายของทางโรงแรมในการตระหนักเห็นถึงประโยชน์ในสิ่งอำนวยความสะดวกสำหรับผู้พิการและผู้สูงอายุ รวมถึงควรคำนึงถึงพื้นที่ในการปรับปรุงว่ามีรองรับเพียงพอหรือไม่ 2.แนวทางการปรับปรุงอาคารประเภทโรงแรมควรคำนึงถึงความเป็นไปได้โดยแบ่งออกได้ดังนี้ ลำดับ 1 การปรับปรุงตามความจำเป็นเพื่อให้สามารถเข้าถึงและใช้งานได้ (ข้อจำกัดทางด้านร่างกาย) ได้แก่ ที่จอดรถ ,ทางลาด ราวจับ,ทางเข้าอาคาร ทางเดินและทางเชื่อมระหว่างอาคาร,ห้องพัก,ห้องน้ำในห้องพัก ลำดับ 2 การปรับปรุงเพื่อความสะดวกต่อการใช้งานของพื้นที่ต่างๆมากยิ่งขึ้น ได้แก่ ประตู,พื้นที่ส่วนกลาง,ห้องน้ำส่วนกลาง ลำดับ 3 การปรับปรุงเพื่อส่งเสริมในการบริการทางโรงแรมให้ดีมากยิ่งขึ้น ได้แก่ ป้ายสัญลักษณ์ ,จุดบริการพิเศษ : เคาน์เตอร์ / โทรศัพท์/ เอทีเอ็ม / คอมพิวเตอร์ ลำดับ 4 การปรับปรุงตามข้อจำกัดในการใช้งานหรือข้อจำกัดทางโครงสร้างของอาคารทำให้สามารถปรับปรุงได้ยาก ได้แก่ พื้นผิวสัมผัส, ลิฟต์, บันได โดยแนวทางในการปรับปรุงการจัดสิ่งอำนวยความสะดวกสำหรับผู้พิการและผู้สูงอายุควรมีหน่วยงานต่างๆช่วยรณรงค์ ส่งเสริมกระตุ้นให้ทุกโรงแรมเข้ามามีส่วนเกี่ยวข้องส่งเสริมการจัดสิ่งอำนวยความสะดวกอาคารสาธารณะประเภทโรงแรมให้เป็นรูปธรรมเพื่อพัฒนามาตรฐานการท่องเที่ยวให้เป็นสากล