ข้อเสนอการนำภาษีสรรพสามิตมาใช้แก้ปัญหาสิ่งแวดล้อม : กรณีศึกษาบรรจุภัณฑ์ เครื่องใช้ไฟฟ้าและสินค้าอิเล็กทรอนิกส์

Abstract

ขยะบรรจุภัณฑ์และขยะเครื่องใช้ไฟฟ้าและอิเล็กทรอนิกส์มีปริมาณเพิ่มมากขึ้นทุกวัน จนกลายเป็นปัญหาสิ่งแวดล้อมที่ส่งผลกระทบต่อสังคมไทยอันดับต้นๆ หากไม่มีการจัดการแก้ไขอย่างเร่งด่วนแล้วจะมีผลกระทบอย่างมากต่อประชาชนทั้งด้านสุขภาพอนามัย ระบบนิเวศน์ สภาพแวดล้อมจะเสื่อมโทรมลงอย่างรวดเร็ว จากการศึกษาถึงแนวความคิด รูปแบบและวิธีการจัดเก็บภาษีเกี่ยวกับขยะบรรจุภัณฑ์และขยะเครื่องใช้ไฟฟ้าและสินค้าอิเล็กทรอนิกส์ในต่างประเทศ เมื่อมาพิจารณาประกอบกับสภาพสังคมและการจัดการขยะในประเทศไทยที่ยังไม่มีการดำเนินการอย่างเป็นระบบ ไม่มีองค์กรทางกฎหมายรองรับ จึงเสนอให้มีการปรับปรุงภาษีสรรพสามิตเพื่อการจัดเก็บภาษีจากสินค้าประเภทบรรจุภัณฑ์เพิ่มเติม โดยกรมสรรพสามิตเพราะเป็นหน่วยงานที่มีประสิทธิภาพในการจัดเก็บภาษี และมีกฎหมายที่เอื้ออำนวยต่อการเพิ่มเติมชนิดและประเภทของสินค้าเพื่อการจัดเก็บภาษี เมื่อมีรายได้จากการจัดเก็บภาษีสรรพสามิตมาแล้ว กรมสรรพสามิตจะหักเฉพาะค่าใช้จ่ายในการจัดเก็บภาษี ส่วนเงินภาษีที่เหลือทั้งหมด กรมสรรพสามิตจะนำส่งเข้ากองทุนสำหรับการจัดการซากบรรจุภัณฑ์ เพื่อดำเนินการนำเงินที่จัดเก็บได้มาใช้บริหารจัดการซากผลิตภัณฑ์อย่างเป็นระบบตั้งแต่การรวบรวม การจัดเก็บ การขนส่ง การบำบัดกำจัดเศษซากที่เหลือ ส่วนเครื่องใช้ไฟฟ้า และสินค้าอิเล็กทรอนิกส์กฎหมายสรรพสามิตไม่เหมาะสมจะนำมาใช้แก้ปัญหาการจัดการขยะดังกล่าว เนื่องจากแม้มีการจัดเก็บภาษีสรรพสามิตก็ไม่อาจเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมผู้บริโภคในการลดการใช้ลงได้ จึงควรออกกฎหมายเฉพาะเพื่อมาดำเนินการจัดการกับขยะเครื่องใช้ไฟฟ้า และสินค้าอิเล็กทรอนิกส์โดยตรงจึงจะเหมาะสมกว่า