ประวัติศาสตร์การประกวดศิลปกรรมในประเทศไทยตั้งแต่ทศวรรษ 2480 ถึงทศวรรษ 2530

Abstract

วิทยานิพนธ์ฉบับนี้ศึกษาองค์ความรู้และสร้างคำอธิบายทางประวัติศาสตร์ของการประกวดศิลปกรรมในประเทศไทย ตั้งแต่ทศวรรษ 2480 เมื่อผู้อุปถัมภ์การประกวดศิลปกรรมเปลี่ยนจากพระมหากษัตริย์และชนชั้นนำมาเป็นภาครัฐ จนกระทั่งการประกวดศิลปกรรมรุ่งเรืองสูงสุดในทศวรรษ 2530 เพื่อศึกษาปัจจัยทางการเมืองและเศรษฐกิจที่สัมพันธ์กับการประกวดศิลปกรรม รวมถึงการสร้างรูปแบบและเนื้อหาของงานศิลปะ ตลอดจนการอุปถัมภ์ศิลปะของรัฐและเอกชน ซึ่งก่อให้เกิดผลกระทบในเชิงพัฒนาการหรือปัญหาแก่วงการศิลปะสมัยใหม่ของไทย วิทยานิพนธ์นี้เสนอว่านอกจากแนวความคิด จินตนาการ เสรีภาพ และความเป็นปัจเจกของศิลปินแล้ว การประกวดศิลปกรรมยังมีส่วนในการสร้างศิลปะสมัยใหม่และร่วมสมัยของไทย การประกวดศิลปกรรมสะท้อนปฏิสัมพันธ์ระหว่างกลุ่มบุคคลในสังคมและในวงการศิลปะ อาทิ ชนชั้นนำ ผู้นำรัฐบาล เจ้าหน้าที่รัฐ นักการเมือง นักธุรกิจ ศิลปิน และปัญญาชน บุคคลเหล่านี้มีส่วนสำคัญต่อการอุปถัมภ์การสร้างสรรค์ การกำกับชี้นำ การวิจารณ์ และการเผยแพร่ ภายใต้ปัจจัยทางการเมืองและเศรษฐกิจในแต่ละช่วงเวลา การประกวดศิลปกรรมยังเป็นพื้นที่ทางศิลปะอีกชนิดหนึ่งที่เอื้อประโยชน์หลายด้านต่อศิลปินและวงการศิลปะ อาทิ การอุปถัมภ์ศิลปะของรัฐและเอกชน การพัฒนาหลักสูตรและสถาบันการศึกษาให้มีความก้าวหน้า การพัฒนาและผลักดันแนวงานศิลปะ การพัฒนาหอศิลป์ การกระตุ้นให้เกิดการวิจารณ์ศิลปะ ตลอดจนเป็นพื้นที่แสวงหาโอกาสและชื่อเสียง มีผลต่อการเพิ่มมูลค่าของผลงานในตลาดการค้างานศิลปะ อย่างไรก็ตาม การประกวดไม่ได้รับการยอมรับจากคนในวงกว้างอย่างจริงจัง เนื่องจากไม่สามารถพัฒนาก้าวพ้นไปจากรูปแบบหรือประเพณีดั้งเดิมที่ดำเนินสืบต่อมาอย่างยาวนาน ทั้งยังไม่มีการแก้ไขปัญหาที่สั่งสม โดยเฉพาะปัญหาการผูกขาดคณะกรรมการตัดสิน