ปัญหาความรับผิดชอบร่วมกันของคณะรัฐมนตรีในการคุ้มครองสิทธิเสรีภาพและผลประโยชน์ของประชาชนภายใต้บทบัญญัติของรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2550

Abstract

วิทยานิพนธ์ฉบับนี้ มุ่งศึกษาปัญหาความรับผิดชอบร่วมกันของคณะรัฐมนตรีซึ่งเป็นทั้งองค์กรสูงสุดทางบริหารและองค์กรสูงสุดของฝ่ายปกครอง โดยศึกษาบทบัญญัติของรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ. 2550 และกฎหมายระดับพระราชบัญญัติ ในส่วนที่เกี่ยวกับกลไกต่าง ๆ ที่รัฐสภาและองค์กรตามรัฐธรรมนูญนำมาควบคุมตรวจสอบการใช้อำนาจของคณะรัฐมนตรีและรัฐมนตรี เพื่อให้คณะรัฐมนตรีหรือรัฐมนตรีต้องรับผิดชอบ ไม่ว่าจะเป็นความรับผิดชอบในทางการเมือง ทางอาญาหรือทางละเมิด จากการศึกษาพบว่า กลไกต่าง ๆ ของรัฐสภาและองค์กรตามรัฐธรรมนูญในการควบคุมตรวจสอบการใช้อำนาจของคณะรัฐมนตรีและรัฐมนตรี เพื่อบังคับให้ต้องรับผิดชอบในทางการเมือง ทางอาญาหรือทางละเมิดนั้น ยังไม่ถูกกำหนดเป็นบทบังคับไว้ในรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ. 2550 อย่างครบถ้วน ทำให้คณะรัฐมนตรีหรือรัฐมนตรีมักหลุดพ้นจากความรับผิดเมื่อปรากฏว่าตนได้ใช้อำนาจไปในทางที่ผิดพลาดหรือกระทบต่อสิทธิเสรีภาพและผลประโยชน์ของประชาชน ดังนั้น ผู้เขียนจึงได้เสนอบทบังคับในการสร้างความรับผิดชอบในทางการเมือง ความรับผิดทางอาญา ตลอดจนความรับผิดทางละเมิดให้เกิดขึ้นแก่คณะรัฐมนตรี โดยกำหนดให้มีการแก้ไขเพิ่มเติมรัฐธรรมนูญในส่วนที่เกี่ยวข้องกับการตรวจสอบการใช้อำนาจของคณะรัฐมนตรีโดยรัฐสภาและโดยองค์กรตามรัฐธรรมนูญ ให้มีการระบุบทบังคับคณะรัฐมนตรีและรัฐมนตรีว่าต้องรับผิดชอบในทางการเมืองให้มากขึ้น ด้วยการลาออกจากตำแหน่งและการถูกปลดออกจากตำแหน่ง และได้เสนอให้เพิ่มบทบัญญัติในรัฐธรรมนูญ โดยการระบุให้นายกรัฐมนตรีและรัฐมนตรีต้องรับผิดทางละเมิดในทางปกครองเพิ่มขึ้นอีกทางหนึ่ง ตามหลักเกณฑ์และวิธีการที่ได้กำหนดไว้ในพระราชบัญญัติความรับผิดทางละเมิดของเจ้าหน้าที่ พ.ศ. 2539 และพระราชบัญญัติจัดตั้งศาลปกครองและวิธีพิจารณาคดีปกครอง พ.ศ. 2542