การสร้างความเป็นพลเมืองผู้ตื่นรู้ตามระบอบประชาธิปไตยในโรงเรียนมัธยมศึกษา

Abstract

งานวิจัยชิ้นนี้มีความประสงค์ที่จะศึกษาการจัดการศึกษาเพื่อสร้างความเป็นพลเมืองตามระบอบประชาธิปไตย ในระดับชั้นมัธยมศึกษา ในสถาบันการศึกษาตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 ซึ่งมีกรณีศึกษาเป็นโรงเรียนมัธยมศึกษา สังกัดสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน กระทรวงศึกษาธิการ โดยงานวิจัยนี้ให้ความสำคัญกับ แบบเรียน บทบาทครูในกระบวนการเรียนการสอน และ วัฒนธรรมโรงเรียนการเรียนรู้ในโรงเรียนเพื่อสร้างความเป็นพลเมืองตามระบอบประชาธิปไตย การศึกษาได้แสดงให้เห็นว่า หนังสือแบบเรียนมีสาระครอบคลุมความรู้ขั้นต้นเกี่ยวกับหลักการสำคัญของประชาธิปไตย และ ประวัติศาสตร์การเมืองสมัยใหม่ แต่มีจุดเน้นไปที่บทบาทของชนชั้นนำมากกว่าบทบาทพลเมืองในการเปลี่ยนแปลงสังคม โดยข้อจำกัดมาจากหนังสืออ่านประกอบที่เกี่ยวกับเรื่องราวการมีส่วนร่วมของพลเมืองไม่ได้รับความสนใจหรือมีไม่เพียงพอ ต่อมาเมื่อศึกษาถึงการจัดกิจกรรมการเรียนที่เหมาะสมในชั้นเรียนพบว่า การจัดการเรียนการสอนมีความจำกัด ส่วนหนึ่งมาจากขาดแรงจูงใจของทุกฝ่าย และเป้าหมายของการศึกษาเน้นไปที่การสอบเข้ามหาวิทยาลัย อย่างไรก็ดี กิจกรรมนอกชั้นเรียนเป็นพื้นที่เรียนรู้ที่สำคัญแต่การมีส่วนร่วมของนักเรียนโดยทั่วไปจำกัด และยังไม่ได้รับการส่งเสริมอย่างเป็นระบบเมื่อเปรียบเทียบกับเป้าหมายความเป็นเลิศทางวิชาการ