ผลของอุปกรณ์ทำความชื้นด้วยไอน้ำชนิดความร้อนต่ออัตราการใช้เครื่องอัดอากาศแรงดันบวกชนิดต่อเนื่องในกลุ่มผู้ป่วยไทยที่มีภาวะหยุดหายใจขณะหลับจากการอุดกั้นที่มีอาการทางจมูกและช่องคอ

Abstract

ที่มา: การใช้อุปกรณ์ทำความชื้นด้วยไอน้ำชนิดความร้อนเสริมในเครื่องอัดอากาศแรงดันบวกชนิดต่อเนื่องในผู้ป่วยที่มีภาวะหยุดหายใจขณะหลับจากการอุดกั้น มีข้อมูลว่าช่วยลดอาการข้างเคียงทางด้านจมูกและช่องคอ แต่ยังไม่มีหลักฐานสนับสนุนในการช่วยเพิ่มอัตราการใช้เครื่อง รวมถึงไม่มีข้อมูลในประเทศแถบเขตร้อนชื้นการศึกษานี้จึงมีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาว่าการใช้อุปกรณ์ทำความชื้นด้วยไอน้ำชนิดความร้อนเสริมในเครื่องอัดอากาศแรงดันบวกชนิดต่อเนื่องจะสามารถเพิ่มอัตราการใช้เครื่องอัดอากาศแรงดันบวกชนิดต่อเนื่องในผู้ป่วยไทยที่มีภาวะหยุดหายใจขณะหลับจากการอุดกั้นที่มีอาการทางจมูกและช่องคอได้หรือไม่ วิธีการศึกษา: การวิจัยแบบทดลองไปข้างหน้าเชิงสุ่มและเป็นการศึกษาแบบไขว้ โดยผู้ป่วยทุกรายได้รับการวินิจฉัยภาวะหยุดหายใจขณะหลับจากการอุดกั้นระดับปานกลางหรือระดับรุนแรง จากการตรวจการนอนหลับในห้องปฏิบัติการ และมีอาการข้างเคียงทางด้านจมูกและช่องคอภายหลังจากการทำ Split - night polysomnography ผู้ป่วยที่ยินยอมเข้าร่วมการรักษา แบ่งเป็น 2 กลุ่ม ได้แก่กลุ่มที่ได้รับเครื่องอัดอากาศแรงดันบวกชนิดต่อเนื่องที่มีอุปกรณ์ทำความชื้นด้วยไอน้ำ และ กลุ่มที่ไม่มีอุปกรณ์ทำความชื้น โดยจะติดตามภายหลังการใช้เป็นระยะเวลา 4 สัปดาห์ หลังจากนั้นจะทำการเปลี่ยนเป็นอีกกลุ่ม ติดตามต่อเนื่องอีก 4 สัปดาห์ โดยจะติดตามผลการใช้เครื่อง แบบสอบถามประเมินอาการข้างเคียงทางด้นจมูกและช่องคอ รวมถึงคุณภาพชีวิต ผลการศึกษา: ผู้เข้าร่วมการศึกษาทั้งหมด 20 ราย ทำการศึกษาตั้งแต่ มกราคม - ธันวาคม พ.ศ. 2558 พบว่าจำนวนชั่วโมงการใช้เครื่องเฉลี่ยในวันที่ใช้ ในกลุ่มที่ได้รับอุปกรณ์ทำความชื้นด้วยไอน้ำชนิดความร้อนเสริมในเครื่องอัดอากาศแรงดันบวกชนิดต่อเนื่อง มีจำนวนชั่วโมงการใช้เครื่องได้นานกว่ากลุ่มที่ไม่มีอุปกรณ์ทำความชื้นที่ 5.51 ± 1.5 และ 5.17 ± 1.4 ; p = 0.033 สำหรับค่า AHI และการรั่วของหน้ากากไม่พบความแตกต่างกันในระว่างทั้งสองกลุ่ม ในส่วนของอาการข้างเคียงของจมูกและช่องคอ พบว่ามีคะแนนลดลงในกลุ่มที่ได้รับอุปกรณ์ทำความชื้นด้วยไอน้ำชนิดความร้อนเสริมในเครื่องอัดอากาศแรงดันบวกชนิดต่อเนื่อง (5 (5.5)) เมื่อเทียบกับกลุ่มที่ไม่มีอุปกรณ์ทำความชื้น (6 (5.5) ; p = 0.185) แต่เมื่อเปรียบเทียบในแต่ละอาการที่เกิดอาการข้างเคียงนั้นพบว่าอาการ ปากแห้ง คอแห้ง มีความแตกต่างในระหว่างทั้งสองกลุ่ม อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p = <0.001) สำหรับคุณภาพชีวิตในการนอนประเมินจากแบบสอบถาม FOSQ พบว่าคะแนนดีขึ้นในกลุ่มที่ได้รับอุปกรณ์ทำความชื้นด้วยไอน้ำชนิดความร้อนเสริมในเครื่องอัดอากาศแรงดันบวกชนิดต่อเนื่อง (16.84 ± 2.6) ซึ่งสูงกว่าในกลุ่มเครื่องอัดอากาศแรงดันบวกชนิดต่อเนื่องไม่มีอุปกรณ์ทำความชื้น (16.17 ± 3.1; p = 0.029) สรุป: ในการศึกษานี้ผลการศึกษาแสดงให้เห็นว่า การใช้อุปกรณ์ทำความชื้นด้วยไอน้ำในเครื่องอัดอากาศแรงดันบวก (CPAP with heated humidification) สามารถเพิ่มอัตราการใช้เครื่องและเพิ่มคุณภาพชีวิตในกลุ่มผู้ป่วยที่มีภาวะการหายใจอุดกั้นขณะหลับระดับปานกลางและรุนแรง ที่มีอาการข้างเคียงทางด้านจมูกและช่องคอภายหลังจากการทำ Split-night polysomnography นอกจากนี้ยังสามารถช่วยลดอาการข้างเคียงทางด้านจมูกและช่องคอ โดยเฉพาะอาการแสบคอ คอแห้ง