การมีส่วนร่วมของชุมชนในการจัดทำโครงการพัฒนาเทศบาล: ศึกษาเปรียบเทียบเทศบาลเมืองเพชรบุรีและเทศบาลชะอำ จังหวัดเพชรบุรี

Abstract

วิทยานิพนธ์นี้มีจุดมุ่งหมายเพื่อศึกษาระดับการมีส่วนร่วมของชุมชนในการจัดทำโครงการพัฒนาเทศบาล:ศึกษาเปรียบเทียบเทศบาลเมืองเพชรบุรีและเทศบาลชะอำ จังหวัดเพชรบุรี โดยการเปรียบเทียบความเหมือนและความต่างของปัจจัยทางการเมืองในการเปิดโอกาสให้ประชาชนเข้ามีส่วนร่วมในการจัดทำโครงการพัฒนาเทศบาลของเทศบาลเมืองเพชรบุรีและเทศบาลชะอำ จังหวัดเพชรบุรี ขอบเขตของการวิจัย ได้แก่ การเปรียบเทียบระดับขั้นตอนของการมีส่วนร่วม ด้านคุณค่าของการมีส่วนร่วม และด้านข้อจำกัดในการมีส่วนร่วม ส่วนคำอธิบายเชิงทฤษฏีประกอบด้วยแนวคิดเกี่ยวกับการมีส่วนร่วม แนวคิดนโยบายสาธารณะระดับท้องถิ่นไทย แนวคิดระบบอุปถัมภ์ แนวคิดเครือข่ายฝักใฝ่ทางการเมืองในระดับท้องถิ่น และแนวคิดเรื่องผลประโยชน์ทับซ้อน ผลการวิจัยพบว่า ระดับการมีส่วนร่วมของชุมชนในการจัดทำแผนพัฒนาเทศบาลทั้งของเทศบาลเมืองเพชรบุรี และเทศบาลชะอำ ไม่แตกต่างกัน เนื่องเพราะสายสัมพันธ์ระหว่างนักการเมืองท้องถิ่นกับประชาชนในชุมชนทั้งสองเทศบาลค่อนข้างแน่นแฟ้น โดยมีการช่วยเหลือเกื้อกูลกันมายาวนาน แม้จะจัดให้มีการดำเนินการตามระเบียบกระทรวงมหาดไทยว่าด้วยการจัดทำแผนพัฒนาองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น พ.ศ. 2548 แต่ระดับการมีส่วนร่วมของประชาชนส่วนใหญ่ก็ยังคงอยู่ในระดับต่ำ โครงการพัฒนาเทศบาลทั้งสองแห่งส่วนใหญ่จะผ่านความเห็นชอบจากฝ่ายนิติบัญญัติโดยมีการเจรจาต่อรองกันล่วงหน้าเนื่องด้วยฝ่ายบริหารและฝ่ายนิติบัญญัติเองก็มีสายสัมพันธ์ที่แนบแน่นและมีผลประโยชน์ร่วมกัน เห็นได้จากการเลือกตั้งหรือแต่งตั้งผู้ดำรงตำแหน่งทางการเมืองท้องถิ่น ส่วนใหญ่จะมาจากพรรคเดียวกัน หรือจากพรรคที่มีฐานอำนาจผูกขาดในชุมชนนั้น ดังนั้น จึงเห็นได้ว่า การมีส่วนร่วมของประชาชนในสองเทศบาลยังคงมีข้อจำกัด สาเหตุมาจากความไม่ตื่นตัวทางการเมืองของประชาชนและการดำรงอยู่ของระบบอุปถัมภ์