แนวทางการปรับปรุงหอพักสำหรับคนพิการทางการมองเห็น: กรณีศึกษา วิทยาลัยราชสุดา มหาวิทยาลัยมหิดล และ โรงเรียนสอนคนตาบอด กรุงเทพมหานคร

Abstract

จากข้อมูลปี พ.ศ. 2557 ประเทศไทยมีประชากร 64.871 ล้านคน อาศัยในกรุงเทพฯ และปริมณฑลประมาณ 7.98 ล้านคน เป็นคนพิการ 1.5 ล้านคน เป็นคนพิการทางการมองเห็นในกรุงเทพฯ และปริมณฑล 7,908 คน วิทยาลัยราชสุดา มหาวิทยาลัยมหิดล และโรงเรียนสอนคนตาบอด ตั้งอยู่ในกรุงเทพฯ และปริมณฑล มีหอพักสำหรับคนพิการทางการมองเห็น ช่วยให้เรียนรู้ ปรับตัวการใช้ชีวิตประจำวันได้ การศึกษาวิทยานิพนธ์ครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1.) ลักษณะทางกายภาพ 2.) พฤติกรรมการใช้งาน 3.) ข้อจำกัด และปัญหา 4.) ประเมินผล และศึกษาแนวทางปรับปรุงหอพักอาศัย ทบทวนงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง ศึกษาขอบเขตโครงการในกรุงเทพฯ และปริมณฑล กลุ่มตัวอย่าง คือ คนพิการทางการมองเห็น ประเภทตาบอดสนิท และมองเห็นแบบเลือนราง โดยการสัมภาษณ์ ผลการศึกษาพบว่าทั้ง 2 โครงการ แบ่งพื้นที่อย่างชัดเจน และยังแบ่งแยกถนนสำหรับรถยนต์ และทางเท้าสำหรับคนเดินออกจากกันอย่างชัดเจน เพื่อป้องกันการเกิดอุบัติเหตุ อีกทั้งอาคารยังเชื่อมต่อกันด้วยทางเดินที่มีหลังคาปกคลุม ไฟส่องสว่าง และราวจับตลอดทางเดิน แนวทางการปรับปรุง ควรเป็นพื้นที่สาธารณะ และพื้นที่ส่วนตัว ปลอดภัย ทางสัญจรมีขนาดเหมาะสม มีราวจับ ไฟส่องสว่างที่เพียงพอ อุปกรณ์เหมาะสม การติดตั้งพื้นผิวต่างสัมผัส การศึกษาพบว่า คนพิการต้องการใช้ชีวิตประจำวันได้ด้วยตนเอง และพยายามที่จะปรับตัว ใช้แผนที่ต่างสัมผัสเพื่อเรียนรู้ และจดจำผังของโครงการ ทางเดินควรเป็นทางตรง พื้นต่างระดับใช้ทางลาดแทนบันได และติดตั้งราวจับทั้ง 2 ข้าง ใช้พื้นผิวต่างสัมผัสเพื่อเตือนการเปลี่ยนระดับ ติดตั้งราวจับที่ผนังตลอดแนวทางเดิน เพิ่มอักษรเบรลล์ ประตูควรใช้ประตูบานเลื่อน ใช้สีสด หรือสีที่ตัดกันอย่างชัดเจน มองเห็นได้ง่ายขึ้น มีแสงสว่างเพียงพอบริเวณทางเดิน ข้อเสนอแนะในงานวิจัยครั้งต่อไป คือศึกษาประเภทที่พักอาศัยที่มีรายได้สูง ประเภทบ้านเดี่ยว ทาวน์เฮ้าส์ หรืออาคารชุด