ผลของอะพิเจนินต่อการแสดงออกของยีนที่บ่งชี้ความเป็นเซลล์ต้นกำเนิดในเซลล์มะเร็งศีรษะและลำคอที่ถูกเหนี่ยวนำภายใต้สภาวะพร่องออกซิเจน

Abstract

เซลล์ต้นกำเนิดมะเร็งเป็นหนึ่งในสาเหตุของการกลับมาเป็นซ้ำของรอยโรคมะเร็ง การศึกษาก่อนหน้านี้พบว่าสภาวะพร่องออกซิเจนมีผลต่อการเพิ่มขึ้นของเซลล์ต้นกำเนิดมะเร็งในมะเร็งหลายชนิด สารสกัดจากธรรมชาติชนิดหนึ่งที่นิยมศึกษาอย่างแพร่หลายถึงฤทธิ์ในการต้านมะเร็งได้แก่ อะพิเจนิน อย่างไรก็ตาม การศึกษาถึงผลของสารดังกล่าวในเซลล์ต้นกำเนิดมะเร็งยังมีอยู่อย่างจำกัด งานวิจัยชิ้นนี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลของอะพิเจนินต่อการแสดงออกของยีนที่บ่งชี้ความเป็นเซลล์ต้นกำเนิดมะเร็งที่ถูกเหนี่ยวนำภายใต้สภาวะพร่องออกซิเจน โดยทำการศึกษาในเซลล์มะเร็งศีรษะและลำคอชนิดสแควร์มัสเซลล์ 3 ชนิด คือ HN-8, HN-30 และ HSC-3 ผลการทดสอบโดยใช้เทคนิค RT-PCR พบว่าสภาวะพร่องออกซิเจนที่เวลา 6 และ 24 ชั่วโมง มีผลเหนี่ยวนำการแสดงออกของยีนต้นกำเนิดมะเร็งในเซลล์ HN-30 ซึ่งเป็นเซลล์มะเร็งหลอดอาหารได้ดีที่สุด โดยพบการเพิ่มการแสดงออกในระดับเอ็มอาร์เอ็นเอของยีน CD44, CD105, NANOG, OCT-4, REX1 และ VEGF การศึกษาถึงความเป็นพิษของอะพิเจนินต่อเซลล์ HN-30 ด้วยเทคนิค MTT colorimetric assay พบว่าความเป็นพิษต่อเซลล์แปรผันตามเวลาและความเข้มข้นของอะพิเจนินที่เพิ่มขึ้น โดยมีค่า IC50 เท่ากับ 108.43 µM ที่เวลา 24 ชั่วโมง และ 70.23 µM ที่เวลา 48 ชั่วโมง นอกจากนี้ การศึกษาด้วยเทคนิค Realtime-PCR ยังพบว่า อะพิเจนินที่ความเข้มข้น 40 µM สามารถยับยั้งการแสดงออกของ NANOG, CD44, CD105 และ VEGF ได้อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ผลดังกล่าวสอดคล้องกับการศึกษาด้วยเทคนิค Flow cytometry ซึ่งพบว่าอะพิเจนินสามารถลดจำนวนเซลล์ที่มีการแสดงออกของ CD44, CD105 และ STRO-1 ได้อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ จากผลการทดลองข้างต้นแสดงให้เห็นว่าอะพิเจนินน่าจะมีความสามารถในการลดจำนวนของเซลล์ต้นกำเนิดมะเร็งในมะเร็งศีรษะและลำคอและสามารถนำไปใช้ในการพัฒนาเป็นสารต้านมะเร็งได้ในอนาคต