การจำแนกหน่วยเสียงภาษาไทยโดยใช้การแทนเสียงแบบทั้งเซกเมนต์

Abstract

ในปัจจุบันนี้การหาลักษณะเฉพาะแบบอาศัยกรอบเวลานั้น ถือได้ว่าเป็นวิธีการที่มีความนิยมสูง แต่อย่างไรก็ตามหลักการทำงานดังกล่าว ยังคงมีสมมติฐานบางอย่างที่ยังไม่เหมาะสมกับธรรมชาติของเสียงพูด รวมไปถึงมีข้อจำกัดบางประการในการหาสมบัติของสัญญาณเสียงใดๆ ซึ่งปัญหาดังกล่าว สามารถแก้ไขด้วยหลักการทำงานแบบอาศัยเซกเมนต์ ที่มีการแบ่งสัญญาณเสียงออกเป็นเซกเมนต์ของหน่วยเสียงแทนการแบ่งตามกรอบเวลา ดังนั้นวิทยานิพนธ์นี้จึงได้นำเสนอหลักการหาลักษณะเฉพาะแบบอาศัยเซกเมนต์ ซึ่งได้จากการหาค่าสัมประสิทธิ์เมลฟรีเคว็นซีเคปตรอล 12 หลักรวมกับค่าพลังงาน 1 หลัก จากส่วนหน้า ส่วนกลางและส่วนหลังของเซกเมนต์ต่อกันรวม 39 ร่วมกับการใช้สมบัติความยาวของเซกเมนต์รวมเป็นลักษณะเฉพาะทั้งสิ้น 40 หลัก เมื่อทดสอบความสามารถในการแทนเสียงของลักษณะเฉพาะด้วยการจำแนกหน่วยเสียงภาษาไทย 52 หน่วยเสียง โดยใช้การวิเคราะห์ดิสคริมิแนนต์เชิงเส้น และให้ค่า โอกาสของการตอบหน่วยเสียงใดๆ เท่ากัน ผลการจำแนกหน่วยเสียงที่ได้คือ 61.41 เปอร์เซ็นต์ และเมื่อให้ค่าโอกาสของการตอบหน่วยเสียงใดๆ ตามจำนวนหน่วยเสียงที่ใช้ฝึกฝนความถูกต้องที่ได้อยู่ที่ 66.14 เปอร์เซ็นต์ เมื่อเปรียบเทียบประสิทธิภาพความถูกต้องกับการจำแนกหน่วยเสียงแบบอาศัยกรอบเวาลา ซึ่งมีความถูกต้องเฉลี่ย 56.95 เปอร์เซ็นต์ พบว่ามีความถูกต้องสูงกว่าถึง 9.19 เปอร์เซ็นต์ จากการวิเคราะห์ค่าความมีส่วนร่วมต่อการจำแนกหน่วยเสียงของลักษณะเฉพาะที่นำเสนอ พบว่าค่าความมีส่วนร่วมของส่วนกลางนั้น มีค่าเกือบครึ่งหนึ่งของการจำแนกหน่วยเสียงทั้งหมดผลดังกล่าวสนับสนุนแนวความคิดในการหาลักษณะเฉพาะที่มีการแบ่งเซกเมนต์ออกเป็น 3 ส่วน ที่กล่าวว่าส่วนกลางของเซกเมนต์สามารถแทนหน่วยเสียงได้ดีที่สุด