ประสิทธิผลของเครื่องมือทางการเงินเพื่อควบคุมเป้าหมาย ของระบบเศรษฐกิจ

Abstract

จุดประสงค์โดยทั่วไปในการดำเนินนโยบายการเงิน คือ การทำให้ระบบเศรษฐกิจบรรลุเป้าหมายขั้นสุดท้าย (ultimate targets) โดยอาศัยเครื่องมือนโยบายการเงินประเภทต่างๆ ได้แก่ การให้กู้ยืมของธนาคารกลางผ่านหน้าต่างการกู้ยืม (loan windows) การซื้อลดพันธบัตรรัฐบาลในตลาดซื้อคืน (repurchase market) และการเปลี่ยนแปลงอัตราแลกเปลี่ยนเงินตรา (exchange rate) ในขณะที่ปัจจุบันระบบเศรษฐกิจของประเทศไทยมีความผันผวนโดยง่าย อันเนื่องมาจากระบบเศรษฐกิจเปิดมากขึ้นจากการดำเนินนโยบายเปิดเสรีทางการเงิน ดังนั้นเพื่อให้สามารถควบคุมเสถียรภาพของระบบเศรษฐกิจได้อย่างแม่นยำ จำเป็นต้องทราบถึงประสิทธิผลของเครื่องมือนโยบายการเงินแต่ละประเภทต่อการควบคุมเป้าหมายเศรษฐกิจประเภทต่างๆ แบบจำลองเศรษฐมิติมหภาค (macroeconometric model) ขนาดเล็กสำหรับประเทศไทยได้ถูกพัฒนาขึ้น โดยใช้ข้อมูลรายไตรมาสช่วงปี พ.ศ. 2532-2537 ในการประมาณค่า โดยแบบจำลองที่สร้างขึ้นมีการเชื่อมโยงถึงกลไกการถ่ายทอด (transmission mechanism) ระหว่างภาคการเงินและภาคผลิตผล ตามแนวความคิดของนักเศรษฐศาสตร์สำนักเคนส์และนักเศรษฐศาสตร์สำนักการเงิน ซึ่งผลการประมาณค่าแบบจำลอง ปรากฏว่า ระบบสมการมีความสามารถในการพยากรณ์ดี จากนั้นจึงทำการศึกษาประสิทธิผลของเครื่องมือนโยบายการเงินแต่ละประเภทโดยพิจารณาจากความแม่นยำต่อการควบคุมเป้าหมายเศรษฐกิจที่กำหนด โดยอาศัยแบบจำลองที่สร้างขึ้นประยุกต์ใช้ร่วมกับทฤษฎีลิเนียร์อ๊อพติมัลคอนโทรล (linear optimal control theory) ผลการศึกษาปรากฏว่า กลุ่มของเครื่องมือนโยบายการเงิน ได้แก่ อัตราธนาคาร และอัตราซื้อลดพันธบัตรฯ มีความแม่นยำต่อการบรรลุเป้าหมายเศรษฐกิจที่กำหนดไว้ได้เป็นอย่างดี ซึ่งได้แก่ กลุ่มเป้าหมายได้ประชาชาติ ระดับราคาและดุลบัญชีเดินสะพัด ในขณะที่กลุ่มเครื่องมือนโยบายการเงินที่มีเครื่องมืออัตราแลกเปลี่ยนเงินตรารวมอยู่ด้วย ไม่มีความแม่นยำต่อการบรรลุเป้าหมายเศรษฐกิจที่กำหนดไว้