การวิเคราะห์ความสัมพันธ์ระหว่างการกระจุกตัวและอัตรากำไร ของอุตสาหกรรมในประเทศไทย

Abstract

วิทยานิพนธ์ฉบับนี้ ได้มุ่งศึกษาถึงระดับการกระจุกตัวของอุตสาหกรรมในประเทศไทยพร้อมทั้งวิเคราะห์ว่ามีความสัมพันธ์ระหว่างโครงสร้างของอุตสาหกรรมและอัตรากำไรหรือไม่ ในการศึกษาถึงระดับการกระจุกตัวของอุตสาหกรรมของประเทศไทย ได้เลือกอุตสาหกรรมตัวอย่างจำนวน 115 อุตสาหกรรม จากจำนวนอุตสาหกรรมทั้งหมด 148 อุตสาหกรรม โดยใช้ข้อมูลจากการทำสำมะโนอุตสาหกรรมปี 2526 ผลการศึกษาพบว่าอุตสาหกรรมที่มีระดับการกระจุกตัวสูง มีประมาณร้อยละ 80, 92 และ 87 ของจำนวนอุตสาหกรรมตัวอย่างทั้งหมด โดยวัดจากจำนวนการจ้างงาน มูลค่าการขาย และมูลค่าสินทรัพย์ถาวร ตามลำดับ ส่วนอุตสาหกรรมที่มีระดับการกระจุกตัวปานกลางมีประมาณร้อยละ 15, 8 และ 10 ขณะที่อุตสาหกรรมที่มีระดับการกระจุกตัวต่ำ มีประมาณร้อยละ 5, 0 และ 2 ของอุตสาหกรรมตัวอย่างทั้งหมด ตามลำดับ ในขณะเดียวกัน โดยวิธีทดสอบความสัมพันธ์แบบ Chi-square ปรากฏว่าโครงสร้างของอุตสาหกรรมและอัตรากำไรมีความสัมพันธ์กันจริงนอกจากนั้น การศึกษานี้ยังได้เลือกอุตสาหกรรมสัตว์ผสม อุตสาหกรรมรถยนต์และอุตสาหกรรมกระดาษพิมพ์-เขียน มาเป็นกรณีศึกษา เพื่อวิเคราะห์การเปลี่ยนแปลงระดับการกระจุกตัวของอุตสาหกรรม ผลการศึกษาพบว่า แม้ว่าอุตสาหกรรมทั้ง 3 ประเภทจะมีระดับการกระจุกตัวของอุตสาหกรรมค่อนข้างสูง แต่แนวโน้มของระดับการกระจุกตัวนั้นแตกต่างกันไป กล่าวคือ ในช่วงปี 2515-2527 อุตสาหกรรมสัตว์ผสม มีระดับการกระจุกตัวเพิ่มขึ้น ขณะที่ในช่วงปี 2511-2527 อุตสาหกรรมรถยนต์ และอุตสาหกรรมกระดาษพิมพ์-เขียนมีระดับการกระจุกตัวลดลง