อำนาจปกครองบุตรภายหลังการหย่า

Abstract

ในกฎหมายครอบครัวไทยปัจจุบัน เมื่อเกิดการหย่าร้างไม่ว่าโดยความยินยอมหรือโดยคำพิพากษาของศาล หากมีบุตรจะต้องแบ่งบุตรกันให้เด็ดขาดว่าใครจะเป็นผู้ใช้อำนาจปกครอง ส่วนอีกฝ่ายหนึ่งจะมีเพียงสิทธิติดต่อกับบุตรเท่านั้น ถ้าไม่สามารถตกลงกันได้ว่าใครจะเป็นผู้ใช้อำนาจปกครองศาลจะเป็นผู้ชี้ขาด และในบางกรณีศาลอาจจะตัดสินให้บุคคลภายนอกเป็นผู้ปกครอง ดังนั้นในการกำหนดอำนาจปกครองบุตรภายหลังการหย่าทำให้บุตรต้องขาดจากชีวิตร่วมของบิดามารดา อันเป็นผลเสียต่อบุตรโดยเฉพาะทางจิตใจ ซึ่งจะส่งผลให้เกิดปัญหาสังคมเรื่องเด็กมีความประพฤติเสื่อมเสียหรือเด็กกระทำผิดกฎหมาย วิทยานิพนธ์ฉบับนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาและวิเคราะห์ถึงวิธีการกำหนดอำนาจปกครองบุตรภายหลังการหย่า โดยศึกษาถึงแนวทางเลือกใหม่ที่เรียกว่าการปกครองบุตรร่วมกันภายหลังการหย่า อันเป็นวิธีที่จะรักษาสภาพแวดล้อมทางกายและจิตใจของเด็กที่บิดามารดาหย่าร้างกันให้คงสภาพการณ์เหมือนก่อนการหย่าให้มากที่สุด นอกจากจากหลักเดิมที่ต้องให้บิดาหรือมารดาเพียงฝ่ายเดียวเป็นผู้ใช้อำนาจปกครองบุตร ซึ่งในกฎหมายครอบครัวของประเทศต่างๆ ไม่ว่าในระบบกฎหมายจารีตประเพณีหรือระบบกฎหมายลายลักษณ์อักษรได้เปิดโอกาสให้บิดามารดาได้เลือกใช้วิธีการดังกล่าว หากจะอำนวยประโยชน์และความผาสุกให้บุตรของตน ผู้เขียนได้เสนอแนะให้มีการเลือกใช้การปกครองบุตรร่วมกันภายหลังการหย่าให้เป็นทางเลือกหนึ่งในกฎหมายครอบครัวไทย ซึ่งจะเป็นการส่งเสริมให้บิดามารดาและบุตรมีความสัมพันธ์อันต่อเนื่องกัน บิดามารดาจะมีความรับผิดชอบต่อบุตรร่วมกันและเท่าเทียมกันภายหลังการหย่า และบุตรจะได้รับการติดต่อและดูแลเอาใจใส่จากบิดาและมารดาสองคนอย่างสม่ำเสมอ แต่วิธีการดังกล่าวต้องตั้งอยู่บนความตกลงและความเข้าใจกันเป็นอย่างดีของบิดาและมารดาและเป็นไปเพื่อประโยชน์สูงสุดของบุตร