การใช้มาตรการทางกฎหมายเพื่อการส่งเสริมการลงทุน ตามนโยบายเศรษฐกิจของรัฐ โดยคณะกรรมการส่งเสริมการลงทุน

Abstract

การวิจัยครั้งนี้เพื่อศึกษามาตรการทางกฎหมายของคณะกรรมการส่งเสริมการลงทุนในแต่ละช่วงเวลาโดยศึกษาเปรียบเทียบกับนโยบายพัฒนาอุตสาหกรรมตามแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติฉบับที่ 1 ถึง 7 เพื่อเป็นแนวทางในการกำหนดนโยบายและใช้มาตรการทางกฎหมายเพื่อส่งเสริมการลงทุนให้สอดคล้องกับนโยบายที่ได้กำหนดไว้ผลการวิจัยพบว่าในช่วงแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 1 ถึง 2 ซึ่งเป็นช่วงที่รัฐบาลดำเนินนโยบายส่งเสริมการลงทุนของภาคเอกชนในกิจการอุตสาหกรรมเพื่อทดแทนการนำเข้าได้มีการออกกฎหมายมารองรับสองฉบับ คือ พ.ร.บ. ส่งเสริมการลงทุนเพื่อกิจการอุตสาหกรรม พ.ศ. 2503 และ 25.5 การใช้มาตรการทางกฎหมายทั้งสองฉบับดังกล่าวสามารถสนองเป้าหมายของนโยบายการพัฒนาอุตสาหกรรมทดแทนการนำเข้าได้พอสมควร ภาคอุตสาหกรรมในระหว่าง พ.ศ. 2503-2515 เติบโตถัวเฉลี่ยร้อยละ 10.8 ต่อปี อย่างไรก็ตามนโยบายนี้ก่อให้เกิดปัญหาการขาดดุลการค้า ประกอบกับในช่วงปลายแผนพัฒนาเศรษฐกิจฯ ฉบับที่ 2 ความผันผวนทางเศรษฐกิจทั้งภายในและภายนอกประเทศ รวมทั้งการเปลี่ยนแปลงทางการเมืองภายในประเทศ ทำให้บรรยากาศการลงทุนเสื่อมถอยลงมาก ในระยะเริ่มต้นแผนพัฒนาเศรษฐกิจฯ ฉบับที่ 3 รัฐบาลจึงได้ปรับเปลี่ยนนโยบายไปสู่การส่งเสริมการลงทุนในอุตสาหกรรมส่งออก เพื่อแก้ปัญหาการขาดดุลการค้าและฟื้นฟูบรรยากาศการลงทุน โดยได้ตรากฎหมายขึ้นมารองรับสองฉบับ คือ ปว.227 พ.ศ. 2515 และพ.ร.บ. ส่งเสริมการลงทุน พ.ศ. 2520 มีบทบัญญัติกำหนดมาตรการส่งเสริมการส่งออกไว้เป็นการเฉพาะ มาตรการเหล่านี้มีส่วนอย่างมากในการสนับสนุนให้อุตสาหกรรมทดแทนการนำเข้าบางประเภทสามารถปรับตัวสู่การเป็นอุตสาหกรรมเพื่อการส่งออก เช่น อุตสาหกรรมสิ่งทอ เสื้อผ้าสำเร็จรูป และอาหาร เป็นต้น และต่อมาได้ขยายไปสู่ผลิตภัณฑ์ใหม่ที่หลากหลายรวมทั้งการก้าวเข้าสู่อุตสาหกรรมผลิตเพื่อการส่งออกที่มีมูลค่าเพิ่มสูง เช่น โทรทัศน์สี เครื่องปรับอากาศ และเตาไมโครเวฟ เป็นต้น อย่างไรก็ตามการดำเนินนโยบายส่งเสริมอุตสาหกรรมทดแทนการนำเข้า และอุตสาหกรรมส่งออกควบคู่กันไปในบางกรณี นโยบายทั้งสองอาจมีผลขัดกัน จึงจำต้องปรับนโยบายให้ขัดกันน้อยที่สุด