การนำระบบวิธีการเลือกตั้งหนึ่งคนหนึ่งเสียง มาใช้ในกฎหมายเลือกตั้งของไทย

Abstract

การเลือกตั้งเป็นกระบวนการพื้นฐานที่สำคัญ ในระบอบการปกครอง แบบประชาธิปไตยโดยอ้อม ซึ่งไม่สามารถจัดให้ประชาชนมีส่วนร่วมในการปกครองประเทศได้โดยตรง แต่การเลือกตั้งนั้นจะต้องมีประสิทธิภาพพอ และเป็นที่ยอมรับได้ว่า สอดคล้องกับเงื่อนไขของระบอบประชาธิปไตย ซึ่งเงื่อนไขที่สำคัญที่สุดประการหนึ่งคือ ความเสมอภาค หรือการจัดให้ประชาชนผู้มีสิทธิออกเสียงเลือกตั้งมีความทัดเทียมกันในการใช้สิทธิของตน ในประเทศไทยตามรัฐธรรมนูญฉบับปัจจุบัน กำหนดให้การเลือกตั้งเป็นแบบเบ่งเขตโดยยึดหลักเขตหนึ่ง ฯ มีสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรได้ 3 คน เว้นแต่ในบางเขตอาจได้สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรเพียง 2 คน หรือ 1 คน ซึ่งแสดงให้เห็นว่าประชาชนผู้มีสิทธิออกเสียงเลือกตั้งที่มีภูมิลำเนาในแต่ละเขตเลือกตั้งมีสิทธิออกเสียงเลือกตั้งไม่ทัดเทียมกัน ในขณะที่ในหลายประเทศเช่น สหรัฐอเมริกา อังกฤษ เยอรมันตะวันตก ใช้หลักการแบ่งเขตเลือกตั้งแต่ละเขตมีสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรหนึ่งคน ซึ่งเท่ากับว่าประชาชนผู้มีสิทธิออกเสียงเลือกตั้งสามารถใช้สิทธิออกเสียงได้คนละ 1 เสียง ไม่ว่าจะอาศัยอยู่ในเขตเลือกตั้งใดอันเป็นที่มาของหลักการที่เรียกว่า วันแมนวันโหวต หลักการแบ่งเขตเลือกตั้งดังกล่าวน่าจะนำมาใช้ในประเทศไทย โดยมีมาตรการเสริมที่เหมาะสม ซึ่งน่าจะช่วยให้ระบบการเลือกตั้งเข้มแข็งขึ้นและช่วยแก้ไขปัญหาทางการเมืองบางประการได้ ที่สำคัญคือช่วยให้การเลือกตั้งอยู่บนหลักแห่งความเสมอภาค อันย่อมสอดคล้องกับอุดมการณ์ของการปกครองระบอบประชาธิปไตย