การหาปริมาณธาตุที่มีในฝุ่นแขวนลอยในอากาศ โดยใช้เทคนิคนิวตรอนแอกติเวชัน

Abstract

ในการวิจัยนี้เป็นการหาปริมาณธาตุหลักและธาตุรองบางชนิดในฝุ่นแขวนลอยในอากาศโดยใช้เทคนิคนิวตรอนแอกติเวชัน ได้เก็บตัวอย่างฝุ่นจากอากาศ 13 ตัวอย่าง บริเวณหน้าศูนย์เครื่องมือวิจัยวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ซึ่งอยู่ห่างจากพญาไทประมาณ 100 เมตร และอีก 15 ตัวอย่างเก็บจากบริเวณโรงพยาบาลแม่เมาะและสำนักงานสาธารณสุขอำเภอสบป๊าด จังหวัดลำปาง ซึ่งห่างจากโรงไฟฟ้าถ่านหินแม่เมาะประมาณ 1 กิโลเมตร การเก็บตัวอย่างทั้งหมดทำโดยใช้เครื่องเก็บตัวอย่างอากาศปรอมาตรสูง นอกจากนี้ ยังได้ใช้เครื่องเก็บตัวอย่างปริมาตรสูงแบบ PMIO เก็บตัวอย่างจากจังหวัดลำปางด้วย ตัวอย่างและสารมาตรฐานอ้างอิง SL-1 ได้รับการอาบรังสีนิวตรอนช้าจากเครื่องปฏิกรณ์ปรมาณูวิจัย TRIGA Mark III ที่สำนักงานพลังงานปรมาณูเพื่อสันติ แล้วนำไปวดรังสีแกมมาที่เกิดขึ้น นอกจากนี้ยังได้นำตัวอย่างไปวิเคราะห์ธาตุบางชนิดด้วย XRF, AAและ ICPS เพื่อใช้ในการเปรียบเทียบ ผลการวิจัยพบว่า ผลวิเคราะห์ด้วยวิธี NAA ให้ผลใกล้เคียงกับทั้งสามวิธี ตัวอย่างฝุ่นที่เก็บได้ทุกตัวอย่างพบธาตุที่เป็นองค์ประกอบของดิน ได้แก่ เหล็ก ซิลิคอน อะลูมีเนียม โซเดียม โปแตสเซียม สแกนเดียม แมงกานีสแลพลวง และพบว่า ตัวอย่างที่เก็บในกรุงเทพฯ มีปริมาวานาเดียมและสารหนูอยู่ในช่วง 50 ถึง 630 ไมโครกรัมต่อกรัม ในขณะที่ตัวอย่างที่เก็บจากจังหวัดลำปางมีวานาเดียมและสารหนูอยู่ในช่วง น้อยกว่า 6 ไมโครกรัมต่อกรัม