กลยุทธ์ในการพัฒนาอุตสาหกรรมและชุมชนเมืองในอำเภอศรีราชา จังหวัดชลบุรี

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาพัฒนาการของอุตสาหกรรมและชุมชนเมืองในอำเภอศรีราชา จังหวัดชลบุรี ศึกษาปัญหาสาธารณูปโภคสาธารณูปการ ปัญหาการใช้ที่ดินและปัญหาสิ่งแวดล้อมพร้อมกับเสนอแนะแนวทางการใช้ที่ดินและกลยุทธ์ในการพัฒนาอุตสาหกรรมและชุมชนเมือง วิธีการดำเนินการวิจัยอาศัยข้อมูลทุติยภูมิในการศึกษาจำนวนโรงงานที่ได้จดทะเบียนขึ้นเป็นโรงงานอุตสาหกรรมในอำเภอศรีราชาตั้งแต่ปี พ.ศ. 2512 เป็นต้นมาโดยศึกษาแยกตามขนาดและประเภทอุตสาหกกรม การจ้างงาน ตลอดจนลักษณะทำเลที่ตั้งของโรงงานอุตสาหกรรมแต่ละประเภทโดยการสำรวจภาคสนามและใช้วิธีการศึกษาการวิเคราะห์ศักยภาพของพื้นที่ (PSA : Potential Surfsce Analysis) ที่เหมาะสมในอนาคต ผลการวิจัยพบว่าพัฒนาการของอุตสาหกรรมและชุมชนในอำเภอศรีราชาเกิดขึ้นอย่างรวดเร็วจากความได้เปรียบด้านทำเลที่ตั้ง การคมนาคม และโครงการพัฒนาพื้นที่ชายฝั่งทะเลภาคตะวันออก โดยเมื่อสิ้นสุดปี พ.ศ. 2537 โรงงานอุตสาหกรรมในอำเภอศรีราชามีจำนวนทั้งสิ้น 245 โรงงาน มีการจ้างงานกว่า 45,000 คน อุตสาหกรรมส่วนใหญ่เป็นอุตสากรรมขนาดกลางและขนาดใหญ่มีการเกาะกลุ่มอยู่บริเวณริมถนนสุขุมวิท ถนนสุขาภิบาล 8 มีโรงงานประมาณ 130 โรงงานในรูปของสวนอุตสาหกรรม นิคมอุตสาหกรรม อุตสาหกรรมที่สำคัญ ได้แก่ อุตสาหกรรมเครื่องใช้ไฟฟ้า อุตสาหกรรมเครื่องยนต์และจักรกล และอุตสาหกรรมยาง พลาสติกและหนังสัตว์ ถึงแม้ว่าการพัฒนาอุตสาหกรรมก่อให้เกิดการจ้างงานแต่ได้ก่อให้เกิดปัญหาต่างๆ ตามมา ได้แก่ ปัญหาต่อการพัฒนาเมือง เช่น ชุมชนแออัดบริเวณกลุ่มอุตสาหกรรมได้แก่ชุมชนบ้านอ่าวอุดมและชุมชนบ้านหนองขาม ปัญหาความไม่เพียงพอของสาธารณูปโภคสาธารณูปการบางอย่าง เช่น ไฟฟ้า ประปา โทรศัพท์ การกำจัดขยะและน้ำเสียจากชุมชน นอกจากนี้ยังก่อให้เกิดปัญหาสิ่งแวดล้อมได้แก่ ปัญหามลภาวะทางอากาศ ปัญหาน้ำเสียและปัญหากากสารพิษอันตรายจากโรงงานอุตสาหกรรมซึ่งปัญหาดังกล่าวส่งผลกระทบโดยตรงต่อการพัฒนาอุตสาหกรรมและชุมชนของอำเภอศรีราชา จากผลการศึกษาได้เสนอแนวทางการใช้ที่ดินควบคู่กับแนวทางการพัฒนาเมืองและการจัดการด้านสิ่งแวดล้อมโดยเสนอพื้นที่รองรับการขยายตัวของชุมชน การพัฒนาอุตสาหกรรม คลังสินค้า และการขนส่งให้ต่อเนื่องกับการใช้ประโยชน์ที่ดินเดิม เพื่อใช้ประโยชน์จากการลงทุนพัฒนาโครงการท่าเรือน้ำลึกแหลมฉบังนอกจากนี้ยังเสนอกลยุทธ์โดยส่งเสริมให้จัดตั้งเขตการค้าเสรี การส่งเสริมกิจกรรมด้านการขนส่งและคลังสินค้า