ภาวะมลพิษทางอากาศจากอุตสาหกรรมบ่มใบยา ของจังหวัดเชียงใหม่

Abstract

จุดประสงค์ในการวิจัยครั้งนี้ เพื่อศึกษาเกี่ยวกับ ปริมาณมลพิษทางอากาศจากการใช้เชื้อเพลิงของโรงงานบ่มใบยา ในเขตจังหวัดเชียงใหม่ และ ผลกระทบของสภาพภูมิอากาศ และภูมิประเทศต่อการแพร่กระจายของมลพิษดังกล่าวด้วยการวิเคราะห์จากแบบจำลองทางคณิตศาสตร์ ในการศึกษาวิจัยครั้งนี้ได้เลือก อำเภอพร้าว จังหวัดเชียงใหม่ เป็นพื้นที่ศึกษา เนื่องจากเป็นพื้นที่ที่มีการบ่มใบยาสูบมากที่สุดในจังหวัดเชียงใหม่ อีกทั้งยังมีสภาพพื้นที่ เป็นลักษณะแอ่งที่ราบหุบเขาอีกด้วย สำหรับวิธีการศึกษา เริ่มต้นด้วยการสรุปรวบรวมข้อมูลที่จำเป็น ทั้งทางด้านอุตุนิยมวิทยา และด้านแหล่งกำเนิดมลพิษ เพื่อที่จะนำไปใช้ในการป้อนข้อมูลลงในแบบจำลองทางคณิตศาสตร์ ISCST จากนั้นจึงทดลองปรับเปลี่ยนค่าตัวแปรต่าง ๆ ในแบบจำลองเพื่อหาแนวทางในการแก้ไขปัญหามลพิษที่เกิดขึ้น โดยมีแนวทางในการแก้ไข ดังนี้ กรณีที่ 1 เพิ่มค่าความสูงปล่อง เพื่อให้มีการกระจายตัวของมลพิษได้ดีขึ้น , กรณีที่ 2 ทำโดยการลดค่าอัตราการแพร่กระจายของมลพิษ ด้วยวิธีเปลี่ยนเชื้อเพลิง และปรับปรุงการใช้เชื้อเพลิงให้มีประสิทธิภาพการบ่มดีที่สุด กรณีสุดท้ายคือกระจายปริมาณการบ่มของแต่ละสถานีให้มีปริมาณการบ่มที่เหมาะสมกับพื้นที่เพื่อจะให้เกิดปัญหามลพิษน้อยที่สุด ผลการวิจัยสรุปได้ว่า พื้นที่ที่ศึกษาในช่วงที่ทำการศึกษาวิจัยเป็นฤดูหนาวของปี 2536-2537 โดยมีค่าความเร็วลมพัดโดยเฉลี่ยเป็น 0.95 เมตรต่อวินาที และมีทิศทางการพัดจากทิศใต้มากที่สุด โดยจะมีลมสงัดในช่วงเวลา 22.00 นาฬิกาถึง 06.00 นาฬิกา โดยมีค่าเปอร์เซ็นต์ลมสงัดเฉลี่ยเป็น 22% และจากการวิเคราะห์ด้วยแบบจำลอง ISCST พบว่าค่ามลพิษรายชั่วโมงสูงสุด เกิดขึ้นที่บริเวณบ้านลันปง พิกัด 6000,10000 ในช่วงเวลา 22.00 นาฬิกา ในช่วงเดือน พฤศจิกายน ซึ่งเป็นช่วงเดือนที่มีปริมาณการบ่มมากที่สุด โดยมีค่าเป็น 3039 มคก./ลบม. ส่วนค่าเฉลี่ย 24 ชั่วโมงของมลพิษ เกิดขึ้นที่พิกัดเดียวกัน (บ้านลันปง) แต่อยู่ในช่วงเดือนธันวาคม โดยมีค่าเป็น 771 มคก./ลบม. สำหรับสาเหตุที่เป็นเช่นนี้เนื่องมาจากในช่วงเดือนธันวาคมจะมีสภาพลมสงัดมากกว่าเดือนพฤศจิกายน คือมากกว่าถึง 30% ทำให้มลพิษไม่เคลื่อนไหวมาก และในการวิจัยยังพบอีกว่า สภาพภูมิประเทศ จะมีผลต่อค่ามลพิษ คือทำให้แหล่งกำเนิดมลพิษที่อยู่บนเชิงเขามีค่ามลพิษสูงกว่า ในกรณีที่แหล่งกำเนิดมลพิษอยู่บนที่ราบกว้าง ประมาณ 7% สำหรับการศึกษาในกรณีของแนวทางการแก้ไขพบว่า การเพิ่มความสูงของปล่องจาก 6 เมตร เป็น 10 เมตร สามารถลดมลพิษ ลงได้ 15% และแนวทางการปรับปรุงโรงบ่มเป็นแบบ เซมิ-บัลค์ จะช่วยลดมลพิษลงได้ 40%