ผลของแคตไอออนของแคดเมียม นิเกิล และสังกะสี ต่อปรากฏการณ์การขาดเหล็กในพืชบางชนิด

Abstract

ในการศึกษาสภาวะของธาตุเหล็กในรูปที่นำไปใช้ได้ (active iron, Fe2+) รูปที่นำไปใช้ไม่ได้ (inactive iron, Fe3+) และปริมาณธาตุเหล็กทั้งหมด (total iron content) โดยใช้สารเคมี 1-10 0-phenanthroline เป็นตัวสกัดต่อพืช 2 ชนิด ได้แก่ ผักกาดเขียวกวางตุ้ง (Brassica chinensis. Jusl. Var. parachinensis Tsen & Lee) และข้าว (Oryza sativa Linn.) ที่ปลูกในสารละลาย ธาตุอาหารที่มี Zn2+, Cd2+ และ Ni2+ ในรูปสารประกอบโลหะหัก -EDTA ที่ระดับความเข้มข้นระหว่าง น, 10 – 40 ppm. พบว่าธาตุโลหะหนักทั้งสามทำให้เกิดสภาวะปกติรวมทั้งปริมาณ total iron และปริมาณคลอโรฟิลล์ก็ลดลงแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญ การลดลงนี้ชัดเจนยิ่งขึ้นเมื่อระยะเวลาการทดลองนานขึ้นจาก 9 วัน เป็น 15 วัน ยกเว้นในข้าวที่ระดับความเข้มข้นของแคตเมียม 30 และ 40 ppm. พบว่าอาการซีดเหลืองที่เกิดขึ้นตามการลดลงของปริมาณคลอโรฟิลล์นั้นไม่ได้เกิดจากการขาดแคลนธาตุเหล็กดังที่กล่าวมาข้างต้น แต่กลับทำให้ปริมาณธาตุเหล็กทั้งหมดเพิ่มมากกว่าสภาวะปกติ นอกจากนี้โลหะหนักทั้งสามยังทำให้น้ำหนักสดและน้ำหนักแห้งของต้นและรากของพืชทั้งสองชนิดลดลงอย่างมีนัยสำคัญ และแสดงอาการผิดปกติต่าง ๆ ตั้งแต่มีระดับความเข้มข้นน้อย (10 – 20 ppm.) อาการผิดปกติดังกล่าว ได้แก่ อาการซีดเหลืองของเนื้อเยื่อระหว่างเส้นใบจนถึงเกิดอาการตายของเนื้อเยื่อ (necrosis) โดยเฉพาะในผักกาดเขียวกวางตุ้งที่ระดับความเข้มข้นสูงของธาตุสังกะสี (40 ppm.) อาการที่ปรากฏนี้สัมพันธ์กับการลดลงของปริมาณคลอโรฟิลล์ สังกะสีและแคตเมียมทุกความเข้มข้นที่เพิ่มขึ้นยังทำให้รากหยุดเจริญและเน่า แต่ไม่พบผลการยับยั้งการเจริญของรากในข้าวสำหรับธาตุนิเกิล